ХІҮ – ХҮ ғасырлардағы Қазақстан мәдениетінің дамуы

Сарыарқа орта мектебінің

тарих пәні мұғалімі Матайбаева Жанар Сериковна

Сыныбы: 7 сынып

Тақырыбы: ХІҮ – ХҮ ғасырлардағы Қазақстан мәдениетінің дамуы.

Мақсаты:

Білімділік:Оқушыларды Қазақстан жерін мекендеген түркітілдес халықтардың материалдық және рухани мәдениетімен таныстыру.

Дамытушылық: Оқушылардың жұмыс істеу дағдыларын жетілдіру, жүйелі ойлау мен талдай білуге, еркін сөйлеуге дағдыландыру,  топпен жұмыс жасай білу қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды тарихи құндылықтарды сақтай білуге, мәдениеттілікке, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақ типі: дәстүрлі

Сабақ әдісі: баяндау, джигсо әдісі, АКТ, сұрақ-жауап

Көрнекілігі: слайд, қанатты сөздер, кесте

Пәнаралық байланыс: география, әдебиет

Сабақ барысы:

І.Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, топқа бөлу, сабаққа ынтасын қалыптастыру.

ІІ. Үй тапсырмасын қайталау

1.Ой сергіту: «Кім жылдам?»

Этносаяси қауымдастық дегеніміз не?

Сақ,сармат,үйсін тайпаларының келбеттері кімдерге ұқсас болды?

Қазақ халқы қашан қалыптаса бастады?

«Қазақ», «Алаш» атауының мағынасы қандай?

2.Кесте толтыру.

Алтын Орда, Әмір Темір мемлекеті, Моғолстан, Әбілхайыр хандығы, Ноғай Ордасы мемлекеттерін қайталау.

ІІІ. Жана сабақ.

Енді оқушылар бүгінгі өтетін тақырыбымыз «ХІҮ-ХҮ ғасырлардағы Қазақстандағы мәдениет»

• Мәдениет дегеніміз не?
• Мәдениет нешеге бөлінеді?

1.Мәдениет (латынша культура) – «өңдеу», «егу» деген сөзінен шыққан.

Табиғат объектісіндегі адамның әрекеті арқылы жасалатын өзгерістер, яғни мәдениет – адам жасаған екінші табиғат.

2.Мәдениет жеке адамның, өмір сүру мақсаты мен құндылық жүйесі, адамның өмір сүрген ортамен қарым қатынасы.

 

3.Мәдениет екіге бөлінеді: материалдық және рухани мәдениет.

Материалдық

Мәдениет

Рухани

1.Ұлттық киім үлгілері 2.Ұлттық тағамдар. 3.Қазақ үй. 4.ХҮ ғасырдағы қазақ даласындағы архитектура.

Адам жасаған «екінші табиғат»-адамның әрекеті арқылы жасалатын өзгерістер.

1.Тіл және жазу 2.Күнтізбе, жыл мезгілі. 3.Қазақтың ұлттық ән жыры.Ұлттық музыкалық аспаптар 4.ХҮ ғасырдағы Қазақстандағы діннің таралуы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.Діни наным сенімдер ежелгі дәуірден басталып, бүгінгі таңда да кездеседі.

Наным сенімдері

 

 

Ұмай анаға табыну               Отқа табыну                 Ата-баба аруағына табыну

 

Күнге табыну                      Жер-суға табыну

5. Топтық жұмыс. Постер қорғау екі топ материалдық және рухани мәдеиеттің айырмашылықтарын сызба арқылы көрсетеді.

ІҮ. Бекіту. Венн диаграммасы.

Материалдық          мәдениет

Рухани                   мәдениет

Ү.Қорытындылау, бағалау

ҮІ. Үйге тапсырма.  Тақырыпты оқу.