Зат есімнің тәуелденуі

Шилісу негізгі мектебінің

Бастауыш сынып мұғалімі

Билибаева Қарлығаш

Тақырыбы: Зат есімнің тәуелденуі

Мақсаты:

Білімділігі: Тәуелді жалғау мағынасын байқату, яғни заттың, қандай да бір нәрсенің біреуге тән, соның меншігі екенін білдіретін қосымша тәуелдік жалғау екенін түсіндіру.

Дамытушылығы: Тапсырмаларды орындай отырып, ойлауын, дербес жұмыс істеуін алған білімдерін пайдалана білуін дамыту.

Тәрбиелігі: Өз бетімен жұмыс істеуге, ұйымшылдыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Түрі: жаңа білім

Әдіс – тәсілдері: түсіндіру, деңгейлік тапсырмалары, топпен жұмыс.

Көрнекілігі: үлестірмелер, бағалау парағы.

Пәнаралық байланыс: математика, дүниетану.

Сабақтың барысы.

І.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушының назарын сабаққа аудару.

ІІ. Психологиялық дайындық:

Бүгінгі сабағымыздың мақсаты мен міндеті.

Мақсатымыз – білім алу.

Міндетіміз – еңбек ету.

Еңбектену арқылы.

«5» — ке қолды жеткізу

ІІІ. Ойын «Кім шапшаң?»

Жұлдызқұрт туралы не білеміз?

Оқушыларындың жұлдызқұрт ойларын тыңдау

І топ                                                              ІІ топ

 

 

 

 

Әр жұлдыз құрттың ішінде математикалық есептер жазылады. Оқушылар есепті шығарып сабақтың тақырыбын шығарады.

60:6*5*7+50:80*20:5*5*5 = 500 Зат есімнің

 

 

 

 

70:7*2+90+210:4*7:10*7+51 =  100 тәуелденуі

Яғни біздің бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Зат есімнің тәуелденуі

ІҮ. Мақсатын айту

Ү. Жаңа сабақ

1) «Ой қозғау» стратегиясы

І топ                                                                                ІІ топ

— Түбір дегенміз не?                                    — Жұрнақ дегеніміз не?

— Қосымша дегеніміз не?                            — Жалғау дегеніміз не?

— Сөздерге жалғанған қосымшалардың қандай мағынаны білдіріп тұрғанын байқа.

2) 38 – жаттығудан байқайық (ауызша)

— Сөздерге жалғанған қосымшаның түрі жалғау.

— Зат есімге жалғанған жалғау заттың біреуге тән екенін білдіріп тұр.

3) Тақтамен жұмыс

39 – жаттығу. Дәптерімізді ашып бүгінгі күнді айды, көркем жазуды жазамыз. (Тақтамен жұмыс)

Сөздерін үлгіге байланысты тәуелдейді

Ана, қол ,қозы, етік

• Сөздерге жалғанған қосымшаларды тауып, астын сыз.
• Бұлар жұрнақ па, жалғау ма?
• Бұл қосымшалар қандай мағынаны білдіріп тұр?

(оқушыларды тыңдау, ереже шығарады, оқулықтағы ережені оқиды.)

Заттың біреуге тән екенін білдіретін жалғауларды тәуелдік жалғаулары деп атайды. Мысалы: Әке-м, әже-ң, ата-сы. Тәуелдік жалғаулар үш жақта, жекеше және көпше түрде айтылады: көрші – м, көрші – ң, көрші – ңіз, көрші – сі т.б.

Зат есімнің тәуелдену түрлері

                                                                            

                                                                      Жекеше                                Көпше

І жақ. Менің (-м, -ым, -ім)                         Біздің (-ымыз, -іміз, -мыз, -міз)

ІІ жақ. Сенің(-ң, -ың, -ің)                           Сендердің (-ың, -ің)

Сіздің (-ңыз, -ңіз, -ыңыз, -іңіз)                  Сіздердің (-ыңыз, -іңіз)

ІІІ жақ. Оның (-і, -ы, -сі, -сы)                    Олардың (-і, -ы)

Тәуелдік жалғаулар үш жақта, жекеше, және көпше түрде айтылады.

4) Сергіту сәті «Балық»

«Балық» туралы не білеміз?

Оқушыларындың балық туралы ойларын тыңдау

 

 

Тыңайтқыш

Тірі ағза

 

 

 

Балық

Дәрілер

Тағам

Балық майы

 

 

 

 

 

Сергіту сәті: «Сен маған, мен саған»

Менің……………………..

Сенің……………………….

Сіздің………………………

Оның ……………………..

Біздің………………………

Сендердің……………….

Сіздердің…………………..

Олардың……………………

5) Деңгейлік тапсырмалар беру. (10 минут)

Жауап парағын, бағалау парағын қолдану.

ҮІ. Қорытынды. Инсерт әдісі

Білемін	Білгенім	Білгім келеді

ҮІІ. Үйге тапсырма беру

Бағалау