Призма, парллелепипед және оның қасиеттері

Сабақтың тақырыбы: Призма, парллелепипед және оның қасиеттері.

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: Призма, параллелепипед туралы анықтамаларды оқып білу;

2.Дамытушылық: Призма, параллелепипед  қасиеттерін қолданып                            берілген есептерді шығару арқылы тақырыпты дамыту;

3.Тәрбиелік:Білімгерлерді  ұқыптылыққа,жауапкершілікке  тәрбиелеу;

 

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

 

Сабақтың көрнекілігі:слаидтар,таратылатын карточкалар.

 

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі.

Білімгерлерді түгелдеу,сабаққа дайындығын тексеру.

2.Үй жұмысын сұрау.

Математикалық   диктант  жазу.

1.Көпбұрыштардан тұратын және қандайда бір геометриялық денені  шектейтін   бетті  ……. (көпжақты бет)   немесе ……. (көпжақ)  деп атайды.

2.Көпжақтың  мысалдары: ……..(тетраэдр,параллелепипед)

3.Көпжақты құрайтын көпбұрыштар  оның  ….(жақтары)  деп аталады.

4.Тетраэдрдің  жақтары — ……..(үшбұрыштар)

5.Параллелепипедтің  жақтары-………(параллелограмдар)

6.Көпжақтар екіге бөлінеді:….(дөңес)  және ……(дөңес емес)

3.Жаңа сабақ.

Біз куб және параллелепипед деп аталатын көпжақтар туралы жиі айтамыз.

Бұл фигуралар көпжақтардың призмалар деп аталатын тобына жатады.

Анықтама. Екі жағы параллель жазықтықтарда жататын өзара тең көпбұрыштар,ал  қалған  жақтары осы  көпбұрыштармен ортақ қабырғалары бар параллелограмдарболып келген көпжақты призма деп атайды.

А₁А₂…А_п  мен В₁В₂…В_п көпбұрыштары мен  п – параллелограмнан  құралған көпжақ  призма деп аталады. Призманың табандары,

бүйір жақтары,бүйір қырлары.

Призма:  тік призма,  көлбеу призма.

      

Анықтама: Бүйір қырлары табандарына перпендикулярпризмалар тік призмалар деп аталады.
Анықтама:Әрі тік,әрі табаны дұрыс көпбұрыш болатын призманы дұрыс призма деп атайды.

Анықтама: Табаны параллелограмм  болатын призманы параллелепипед деп атайды.

Теорема:Параллелепипедтің диагональдары бір нүктеде қиылысады және осы нүктеде қақ бөлінеді.

Анықтама:Бүйір қырлары табан жазықтығына перпендикуляр ,ал табандары тіктөртбұрыштар болып келген параллелепипед тікбұрышты параллелепипед деп аталады.

Теорема:Тік бұрышты параллелепипедтің диагоналінің квадраты оның үш өлшемінің квадраттарының қосындысына тең.
АС₁²=АВ²+ВС²+СС₁²

 

Көпжақтың  қиюшы жазықтықтарының орналасуына қарай қимада  әртүрлі  көпбұрыштар  болуы мүмкін.

 

 

Қима салу есебі: Электронды оқулықты қолданамыз,10 сынып,

Геометрия , фильм 1,тарау 1.

4.Есеп шығару:

№1.Тік бұрышты призманың табаны қабырғалары 5см және 12 см болатын тіктөртбұрыш. Призманың бүйір қыры 2 см. Призманың диагоналын тап.

 

Шешуі:АВ=5см, ВС=12см, АА₁=2 см.                    АС₁²=АВ²+ВС²+СС₁²

 

АС₁²=5²+12²+(2 ² =25+144+120=289

АС₁=17см.

Жауабы: 17 см.

№2.

Егер тікбұрышты параллелепипедтің өлшемдері: 2; 3; 6, болса,онда диагоналын есептеңіз.

D=     = =7

 

5.Карточкамен жұмыс.

Әр білімгерге жеке-жеке деңгейлік тапсырма таратылады.

1-тапсырма: Тіктөртбұрыш диагоналін есептеу.

2-тапсырма: Призма,параллелепипед салу жұмыстары.

 

 

6.Логикалық тапсырма.

7. Қорытынды,бағалау.
8. Үйге тапсырма:

 П.2. Призма,параллелепипед және оның қасиеттері.

№12,№13 есептер.