Су туралы не білеміз? Судың құрамы. (қысқа мерзімді сабақ жоспар)

Т3 Мәтіндегі мәліметтерді түсіну және болжау

Ж2 Көркемдегіш құралдарды пайдаланып жазу

Мұғалімнің сырттай бақылауымен   мәтін, диалог,

өлең, әндердегі нақты      мәліметтерді (негізгі фактілерді)

түсінеді.

Жазба жұмыстарында көркемдегіш құралдарды   орынды қолдана отырып, ойын әсерлі (тиімді) жазады.

Менің ойымша…..

Мен келісемін…

Мен келіспеймін…

• Ашықтық;
• Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік;
• Өмір бойы білім алу.

10 минут

Топқа бөлу

Өте ерте заманда жер шарының көп бөлігін су басып жатты. Ол заманда өсімдіктер мен жануарлар әлемі пайда болмаған. Суларда тек түйіршік тәрізді тіршілік иелері болды. Біртіндеп жер бетіндегі сулар азайып, құрғақ жерлер көбейе бастады. Бұрын суда өсіп келген балдырлар құрғақ жерлерге өсуге бейімделіп, жапырақты өсімдіктер, шөптер, ағаштар пайда бола бастайды. Кейінірек құрғақ жерлер көбейіп, суда да, жерде де мекендейтін бақа сияқты қосмекенділер пайда болған. Ұзақ уақыт өте келе ауа райы өзгеріп, суық бола бастаған. Бұл жағдай өсімдіктер мен жанурларға қатты әсер етіп, қөбі өзгеріске ұшырап жаңа ауа райына бейімделді.

Уақыт өте келе жер беті қазіргідей түрге еніп, табиғат осылайша пайда болған. Табиғат деген сөз жер Ана, туған жер, атамекен сөздерімен қатар тұрады.

Осы су сөзін естігенде көз алдымызға не елестейді?

 
Оқушылар су дегенде көз алдына не елестейтінін стикерге жазады. Жазған сөздері бойынша мағынасы жуық сөздер бойынша   топтарға бөлінеді. Мысалы: өзен, көл, бұлақ т.б.

Оқу мақсаттары мен күтілетін нәтижелерді айқындау;

10 минут

5 минут

10 минут

5 минут

2 минут

5 минут

8 минут

2 минут

7 минут

8 минут

Сұйықтық – Сұйық зат, сұйытылған нәpсе.

Азық – ТАМАҚ, АС, ДӘМ.

Қалдық – Бip нәpсенiң қалған бөлегi, саpқыншағы.

Оттегі— Дем алу, оттың жануы үшiн ауа құpамына кipетiн химиялық элемент, газ.

Зейін – психикалық әрекеттердің айналадағы заттарға құбылыстарға көңіл аударып, тұрақтануы Адамдардың зейіні ырықты, ырықсыз және үйреншікті болып үшке бөлінеді

Ағза – дене мүшесі

Тіршілік – Күнделікті іс-әрекет, өмір, тірлік.

Құндылық – Қымбаттылық, бағалылық.

Ластамау – Таза ұстау, былғамау,

Ысырап – Шашылып-төгiлуден, қыpсыздықтан болатын зиян, шығын.

Сөздіктен оқушылар сөздердің мағыналарын тауып, дәптерлеріне жазады. Түсіндірме сөздікпен жұмыс жасайды.

Оқылым алды сұрақтар:

1.Судың адам ағзасына қандай пайдасы бар?

2.Біз тұтынып жүрген тағамдар құрамында су бар ма?

«Бос орындары бар әңгіме»

Мұғалім жаңа сөздерден мәтін  дайындайды. Ондағы кейбір сөздерді алып тастайды. Оқушылар өздеріне таратылған қағаздағы бос орындарды өз беттерінше толтырады. Содан соң мұғалім оқыған кезде, оқушылар жазғандарын тексереді.

Су туралы нe білeміз?

Су. Екі ғана əріптен құралған осынау мөлдір сұйықтықта тіршіліктің көзі жатыр. Бірақ күнделікті тұрмыстың ажырамас бөлігіне айналған су туралы біріміз білсек, біріміз біле бермейміз. Жапондық психолог-ғалым Масару Эмото: «Су адамның психикалық энергиясын бойына сіңіре алады және оны ұзақ уақыт бойында «есіне» сақтап, тіпті басқаларға жеткізе алады. Судың бойына жинақталған таза энергия небір ауруларға ем болады», — деп жазады. Ғалымдардың айтуынша, расында да судың қасиеті өте мол. Мәселен, су дене температурасын тұрақтандырады, азық, қалдық, оттегіні тасымалдайды, адам зейінін ашады, стресс пен депрессияны басады, ұйқыны жөнге келтіреді, көзге жанар береді, ағзада қан жасалуын реттейді, иммунитетті күшейтеді.

Енді өзіміз тұтынып жүрген түрлі тағамдар құрамында кездесетін суға тоқталайын.Асқан еттің құрамында 40 пайызға, қуырған жұмыртқада 70 пайызға жуық, көкөніс салатында 80 пайыз су бар. Қою тамақпен және нанмен бірге адам ағзасына 0,7-1,0 литр су барады. Демек, күніне 4-5 стақан ғана «еркін» су ішсе, адам ағзасына жетіп жатыр. Бірақ ішкенде де кез келген суды іше бермей, тазалығына, құрамына мән беру қажет. Себебі табиғи, таза су ғана адамға ем болады, қуат береді. Мұндай суды үй жағдайында дайындап алу да қиын емес. Кәдімгі крандағы суды мұздатқышта қатырса, ол әдемі кристалдарға ие болады, яғни құрамы табиғи қалпына келеді. Әр қайталаған сайын суды шайқап отырса, судың энергиясы арта түседі.

Иә, тіршіліктің қайнар көзі судың да сұрауы бар. Олай болса, әлем құндылығы суды ластамау, ысырап етпеу, қажетті деңгейде көңіл аудару — бүгінгі күннің маңызды мәселесінің бірі.

Сұрақтар:

1.Мәтін қандай стильде жазылған?

2.Жапондық психолог-ғалым Масару Эмотоның су туралы пікірімен келісесіздер ме? Неге?

3.Судың адам ағзасына қандай пайдасы бар?

4. Біз тұтынып жүрген тағамдар құрамында судың мөлшері қанша?

5.Табиғи, таза суды үй жағдайында қалай дайындап алуға болады?

Жетістік критерийі:

Сергіту сәті:
Ал, балалар бір ауық,
Дұрыс бұрысты ұғалық.
Дұрыс болса, отырып,
Бұрыс болса, тұралық.
— Сумен жуынамыз (отыр)
— Суды жейміз (тұр)
— Суды ішеміз (отыр)
— Су қатпайды (тұр)
— Су сұйық зат (отыр)

Тыңдалым.

Тыңдалым алды сұрақтар:

• Қалай ойлайсыздар, адам ағзасының неше пайызы судан тұрады?
• Адам ағзасы судың жетіспеушілігінен қандай ауруларға шалдығуы мүмкін?
• Дені сау, ересек, адамдар тәулігіне неше литр су ішу қажет?
• Ал сіз бір күнде қанша литр су ішесіз?
• Суды тым көп пайдалану ағзаға кері  әсерін тигізеді ме?
• Судың адам ағзасына қандай пайдасы бар?

Тыңдалым «Судың емдік қасиеттері» тақырыбында бейнежазба көруге ұсынылады.

• Қалай ойлайсыздар, адам ағзасының неше пайызы судан тұрады?
• Адам ағзасы судың жетіспеушілігінен қандай ауруларға шалдығуы мүмкін?
• Дені сау, ересек, адамдар тәулігіне неше литр су ішу қажет?
• Суды тым көп пайдалану ағзаға кері  әсерін тигізеді ме?
• Судың адам ағзасына қандай пайдасы бар?

Сәйкестендіру

Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып жазу.

Мәселен үнді ғалымдар… арқа… құрысуы секілді аурулар… тек су… дұрыс тұтыну арқылы емдеуге болатынын айтады. Бас сақинасы да ми… су қажеттілігінің  белгісі. Тіпті көз… ауруы да сусызданудан орын алады. Ал буындар… шөл қысса, ол артритке апарып соқтырады. Көз бен ми… су жетпесе, бас… сақина… ұстайды. Осындай ауырсынуды басу үшін  бірден үш стакан су ішкен жөн.

Сөздерді ретімен орналастырып, сөйлем құраңыз.

1.су/1,5- 2/ дені/ литрге/ сау/ абзал/ ересек/ тәулігіне/ тұтынғаны/ жуық/ адамдар/ тәулігіне

2. суды/ мүмкін/ жағдайда/ тым/ тигізуі/көп/ әсерін/ пайдалану/ кері/ да/ ағзаға/ кей
3. мүмкін/ мұздай/ қиындатуы/ миға/ су/ жеткізу/ қиындатуы/ үдерісін/ қан
4. дене/ абзал/ температурасын/ пайдаланған/ ас/ тұрақтандыратын/ көбірек/ тері/ суды/ қорытуды/ ететін/ жасушаларын/ қамтамасыз/ істеуін/ ылғалдандырып/ жұмыс/ әр/ мидың/ қалыпты/ жақсартып/ беретін

Жетістік критерийі:

http://kz.zaman.com.tr/kz/newsDetail_getNewsById.action?newsId=53863

https://www.youtube.com/watch?v=Dm4RQsTVvQQ

5 минут

Синквейн (бес жолды өлең)

Зат есім- не? Су

Сын есім-қандай? Мөлдір,таза.

Етістік –қайтеді? ағады,сарқырайды.

Астарлы мағына-нені білдіреді? Мөлдірлікті, тазалық.

Синоним – сұйықтық.

Бағалау «Бас бармақ»

Рефлексия.   «2 ЖҰЛДЫЗ, 1 ТІЛЕК»

Үйге тапсырма: Судың құрамы туралы википедияға қазақша мақала жазып келу.

Денсаулық және қауіпсіздік

АКТ сілтемелері

Құндылықтар сілтемесі

Сұрақ — жауап

Топтық бағалау

АКТ дағдылары егер сынақ онлайн болса, (электронды сөздіктер,үй кітапханасынан өлеңдер)

Топпен жұмыс істеу дағдылары. (бір-біріне құрмет)

Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары шынайы болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Ең жақсы өткен екі дүниені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты)

1:

2:

Қандай екі дүние сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізуші еді? (оқытуға және үйренуге қатысты)

1:

2:

Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім?