«Тарих тұңғиығында » атты тарихи танымдық кеш

Маңғыстау облысы
Ақтау қаласы
№ 8 мектепке дейінгі шағын орталығы мен гимназия сыныптары бар
жалпы білім беру орта мектебінің тарих пәні мұғалімі
Муханова Өтебике Есенқызы
«Тарих тұңғиығында » атты тарихи танымдық кеш.
Мақсаты:
Білімділік: : Оқушылардың шығармашылығын арттырып  өз бетімен іздене білуге  сабақта алған білімдерін өмірде қолдана білу, тарихи шежірелер мәдениетінің ұлттық рухани танымдық, қасиеті киелі мұралардың қазынасын жас ұрпақтың сана сезіміне сіңіру.
Дамытушылық: Оқушылардың дүниетанымын кеңейту, шапшаңдыққа, тапқырлыққа баулу;
Тәрбиелік:. Оқушыларды мейірімділікке, тәртіптілікке тәрбиелеу, тұлғалық дамудың басты негіздерін оқушы санасына құю, қайталау тақырыбындағы деректер арқылы тәрбиелі ұрпақ қалыптастыруға күш салу.
Көрнекі-құрал:  Интерактивті тақта, қосымша материалдар
Сабақтың түрі: дәстүрлі емес. Тренинг сабақ
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, пікіралысу, ой қозғау
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Жүргізуші: Қымбатты оқушылар! Білімнің көкпарына қош келдіңіздер! «Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады» деген дана халқымыз. Біз білім теңізінен жүзіп өткенде ғана еліміздің тірегі, сүйеніші боламыз! Сондықтан да бүгінгі «Тарих тұңғиығында» сайысына қош келіпсіздер!
«ХХІ ғасыр мәдениеттің, ғылым мен ақыл-ой бәсекесінің ғасыры болмақ,»- деп президентіміз Н.Ә.Назарбаев айтып өткендей бұл ғасырда өмір сүріп отырған барша ұрпақ ғылым саласында өзіндік жол салар дара ұрпақ болуы тиіс.Олай болса болашаққа нық қадам жасау бүгіннен басталады. «Ата-бабаларымыз бізге бірліктің,ынтымақтың,тұтастықтың ұлы үлгісін көрсетіп кетті.Қазақстанның арғы-бергі тарихының ең ғибратты тағылымы,міне осында.Олай болса бүгінгі: «Тарих тұңғиығында » атты тарихи танымдық кешмізді бастаймыз.

Оқушылар топқа бөлініп, өз топтарын таныстырады, қорғайды.
Әділ-қазылар алқасын сайлау.

ІІ. Сайыс шарттарымен таныстыру.
Хронологиялық жорық
«Әріптер сөйлейді». Глоссарий
«Портреттер сөйлейді»
Тарихи домино
Постер қорғау
ІІІ. «Білекті бірді жығады,
Білімді мыңды жығады»
Ал, кәне, сайысымызды бастайық.
Хронологиялық жорық. Қазақстанның көне заманнан бүгінге дейінгі тарихын баяндайтын әр топқа 10 сұрақтан беріледі.
І-топ сұрақтары:
552 жыл (Түрік қағанаты құрылды)
751 жыл (Атлах шайқасы)
1465-1466 жылдар (Қазақ хандығы құрылды)
1511-1518 жылдар (Қасым хан ел биледі)
1643 жыл (Орбұлақ шайқасы)
1731 жыл (Кіші Жүз Ресей құрамына кірді)
1822 жыл (Орта жүзде хандық билік жойылды)
1837-1847 жылдар (Кенесары Қасымұлы көтерілісі)
1854 жыл (Верный бекінісі салынды)
1920 жылы (Қазақ АКСР-і құрылды)

ІІ-топ сұрақтары:
Б.з.б. 530 жыл (Кир мен Томиристің шайқасы)
Б.з.б. 55 жыл (Чжи-Чжи бастаған ғұндардың қазақ жеріне қоныс аударуы)
542 жыл («Түрік» этнонимінің алғаш аталуы)
704-756 жылдар (Түргеш қағанаты өмір сүрді)
1206-1227 жылдар (Шыңғысханның ел билеуі)
1348 жыл (Моғолстан мемлекетінде Тоғылық Темір хан болып сайланды)
1680-1715 жылдар (Тәуке ханның ел билеуі)
1726 (1728) жыл (Бұланты шайқасы «Қалмаққырылған»)
1729 (1730) жыл (Аңырақай шайқасы)

• 1836-1838 жылдар (Ішкі (Бөкей) Ордасындағы шаруалар көтерілісі)

2. «Әріптер сөйлейді».

 

 

І-топ сұрақтары:

А – Қазақтың жазба әдебиетінің негізін салған (Абай)

Ә – Жоңғар тағының мұрагері (Әмірсана)

Б – Еділ мен Жайық аралығында құрылған хандық (Бөкей)

В – Рим Папасының мемлекеті (Ватикан)

Г – Тарихтың атасы (Геродот)

Ғ – 100 жыл – ол? (ғасыр)

Д – алаш қайраткерлері Халел, Жаһаншаның фамилиясы (Досмұхамедов)

Е – Қазақ ханы (Есім хан)

Ё – Қазақтың бұлбұл әншісі (Күләш Байсейітова)

Ж – Қазақтың тұңғыш ханы (Жәнібек)

З – Қазақстанның Шығысында орналасқан көл  (Зайсан)

И – Үнділердің діні (Индуизм)

Й – АҚШ мемлекетіндегі қала (Нью-Йорк)

К – Абылай ханның немересі (Кенесары)

Қ – Ерасыл қай батырдың шын есімі (Қабанбай)

Л – Мөде шаньюйдің мұрагері (Лаушан)

М – Ислам діни мектебі (медресе)

Н – Қазақстан Республикасы Туының авторы (Ш.Ниязбеков)

Ң –

О — Қазақ АКСР-дің астанасы (Орынбор)

Ө – Қазақстанға көрші мемлекет (Өзбекстан)

П – Тасқа шекіліп салынған суреттер (Петроглифтер)

 

ІІ-топ сұрақтары

Р – Сталиндік қуғын-сүргін (Репрессия)

С – Алаш автономиясының орталығы болып белгіленген қала (Семей)

Т – Н.Назарбаев Еңбек жолын бастаған қала (Теміртау)

У – Округтан кейінгі басқару буыны (уезд)

Ұ

Ү – Атқарушы билік органы (Үкімет)

Ф – Ірі кәсіпорын (фабрика)

Х – Сақтар дайындаған сусын (хаома)

Һ — Қасым хан шығарған Заңдар жинағы («Қасым ханның қасқа жолы»)

Ц – 1644 жылы Қытайды жаулап алған әулет  (Цинь)

Ч – Солтүстік Ғұн билеушісі (Чжи-Чжи)

Ш – Моңғол ханы (Шыңғысхан)

Щ – Қазақстандық жазушы Иван (Щеголихин)

Ъ – Астанамыздың символы (Бәйтерек)

Ы – Ағартушы педагог Алтынсариннің есімі (Ыбырай)

І – Қазақ тіліндегі септік түрі (Ілік)

Ь – Ежелгі тас дәуірі (Палеолит)

Э – Санкт- Петербургтегі көркемсурет мұражайы (Эрмитаж)

Ю – Германия буржуазиясы (юнкер)

Я – Грек мифологиясының кейіпкері (Ясон)

 

3. Портреттер сөйлейді.  Әр топқа белгілі тұлғалар суреті көрсетіледі, оқушылар дәл тауып, кім екенін, тарихтағы алатын орнын қысқаша баяндап беруі тиіс.

І топқа көрсетілетін суреттер:

1. Абылай хан

2. Дина Нұрпейіс келіні

3. Қожа Ахмет Йассауи

ІІ топқа көрсетілетін суреттер:

1. Бекет Мырзағұлұлы

2. Ыбырай (Ибраһим) Алтынсарин,

3. Абай Құнанбайұлы

Ш  топқа көрсетілетін суреттер:

1. Шоқан Уәлиханов (шын аты — Мұхаммедханафия) Шыңғысұлы

2. Бөкей Ордасының (1823-1845) ханы, Бөкей ханның ұлы. Жәңгір

3. Бауыржан Момышұлы (1910-1982 ж.ж.)

IV  топқа көрсетілетін суреттер:

1. Қасым хан

2. Бұқар жырау

3. Махамбет Өтемісұлы

V  топқа көрсетілетін суреттер:

1. Құрманғазы Сағырбайұлы

2. Сырым Датұлы

3. Қажымұқан Мұңайтпасұлы

4. Тарихи домино.  Сөйлем құрау керек

 

І топқа

ІІ топқа

ІII топқа

ІV топқа

V топқа

    Постер қорғау

І топ «Тәуелсіздік-тәңір сыйы

II топ  « Астана  арман қала»

III топ «Әулиелі мекенім Маңғыстау»

IV топ « Ақмаржан қала – Ақтауым»

V топ «Туған жерім Қазақстан»

ІV. Сабақты бекіту. Қорытындылау. Әділ-қазылар сөз алады.   Марапаттау.

[bws_related_posts]