Зеректер математикасы
5- сыныпқа арналған арнаулы курс бағдарламасы
Құрастырған:
№22 гимназия мектебінің
математика пәні мұғалімі
Амид Хунахан
Түсініктеме
Математикада арнаулы курсты оқытудың неңізгі мақсаты оқушының пәнге тұрақты қызығушылығы қалыптастыру мен қатар математикалық талантын ояту және ары қарай дамыту,жеке тұлға ретінде қазіргі заман дамысына қәжет қабілеттерін қалыптастыру, өзін-өзі дамыту идеясына неңізделген бұл бағдарлама мемелекеттік қалыптан тыс математика курсының мазмұнын ауқымды, кеңейте оқытуға бағытталады.
Осы арнаулы курсты оқытудың алғашқы кезеңі бағыт бағдар беру. Осы кезеңде оқушы өзінің пәнге қызығушылығы және пәнді меңгеру мүмкіндігін бағалау арқылы 9-сыныптан кейін жаратылыстану-математикалық бағытта немесе қоғамдық-гуманитарлық бағытта оқуды таңдау жасайды.
Бағдарламаның басты мақсаты:
— Оқушыға мектептің математика курысынан тыс кеңейте білім беріу;
— Жас ұрпақтың математика пәнін оқып үйренуге қызығушылығы мен белсенділігін артыру;
— Математикалық амалдар, идеялармен жеттік танысу математика ғылымының тілі үйрету
— Ауызша және жазбаша тіл байлығын дамыту білім біліктілігін артыру
— Оқушының логикалық ойлау дәрежесін дамыту, математикалық ой-өрісін кеңейту, пайымдау, негіздеу, дәлелдеу икемділіктер мен машықтарын жетілдіру
5 сыныпқа арналған « Зеректер математикасы» бағдарламасы өрнектер, формулалар, натурал сандардың бөлінгіштігі , жай бөлшектер, жай бөлшектерге амалдар қолдану,ондық бөлшектер, ондық бөлшектерге амалдар қолдану, есептеулерге және өлшеулерге арналған құралдар, процент туралы мәліметтер бар. Бағдарламада осы тараулар кеңінен қарастырылды. Мемлекеттік қалыптан тыс білім мазмұнын тереңдететін тақырыптар енген бөлінгіштік белгілері (7; 11; 13), танграм, оригами, ою-өрнек, лабиренттер, математикалық құбылыстар, басқатырғыштар, қызықты ойындар.
«Зеректер математикасы» бағдарламасы оқу үрдісіне еңгізу нәтижесінде оқушы жоғарыда аталған тақырыптар бойынша мектеп бағдарламасынан тыс қосымша материалдармен танысып оларды әр түрлі жағыдайда қолдану дағдыларын меңгереді.
«Зеректер математикасы» бағдарламасы аптасына 2 сағат барлығы 68 сағатқа арналған.
Оқушының біліміне қойылатын талаптар.
Оқушылардың математикалық біліміне қойылатын талаптар екі денгейде беріледі: міндетті және мүмкіндік деңгейлері. Міндеті деңгей барлық оқушылардың меңгерулеріне бағытталған және ол оқушылардың әрі қарай математикалық дамуы жүзеге асырылатын ең төменге шекараны белгілейді. Мүмкін деңгей оқушылардың математикалық қабілеті мен икемділігін аша түсуге ұмтылады. Мүмкін деңгей математикаға қызығушылық танытқан оқушылардың сұранысы мен талаптарын қанағаттандырады.
Міндеттідеңгейді игерулері тиіс:
— Теңдеу құруға берілген есептер;
— Бөлменің көлемі еденнің ауданы:
— ЕҮОБ-ті, ЕҮОЕ-ті табуға берілген есептер;
— Жай сандардың қасиеттері;
— Шеңбер және дөңгелек;
— Жай бөлшектерді ондық бөлшектерге айналдыру;
— Өндіріс өнімдерінің проценті
Мүмкін деңгейді игерулері тиіс:
— Мәтінді есепттерге пропорция құру арқылы шығару;
— Тарихи есептер;
— 4-ке, 6-ға, 11-ге, 13-ке, 25-ке бөлінгіштік белгілері;
— Ескілікті есептер;
— Танграм, оның барлық бөлшектерінен фигура құрастыру;
— Геометриялық бас қатырғыштар;
Оқу мазмұны:
I тарау:
Өрнекте. формулалар (6сағат)
Теңдеу құруға берілген есептерді шығару
Берілген теңдеуге қарап мәтінін құрастыру,
сурет бойынша теңдеу құру және оны шешу
Бөлменің көлемі, еденнің ауданы, кубтың толық бетінің ауданы, көлемін табу
II тарау:
Натурал сандардың бөлінгіштігі.(8 сағат)
4-ке, 6-ға, 7-ге, 11-ге, 13-ке, бөлінгіштік белгілері
Жай сандардың қасиеттері, кестесі оның шығу тарихынан мағлымат
ЕҮОБ-ті, ЕКОЕ-ті табуға берілген мәтінді есептерді шығару
III тарау:
Жай бөлшектер оларға амалдар қолдану. (16 сағат)
Шеңбер және дөңгелек
Екі санның бөліндісі. Бөлінді 1-ден үлкен.Бөлінді 1-ге тең. Бөлінді 1-ден кіші.
Бөлшектерді көбейтуге берілген мәтінде есептер
Бөлшектерді бөлуге берілген мәтінде есептер
Бөлшектерді бөлінді түрінде жазып алып, теңдеулерді шешу
Санның бөлігін табу
Бөлігі бойынша санды табу
Ескілікті есептер. Диофант өмірі, үнді, қытай, қазақ халықтарының тарихи есептеріне теңдеу құру арқылы шығару
Сурет бойынша қуып жету қозғалысына есептер құрастыру
Өзін-өзі тексеруге арналған жаттығулар
IV. Тарау:
Ондық бөлшектер оларға амалдар қолдану. (13 сағат)
Жай бөлшектерді ондық бөлшектерге айналдыру
Ондық бөлшектерді жай бөлшектерге айналдыру
Жай бөлшектердің ондық жуықталуы
Бөлшектерді көбейтуге берілген мәтінді есептер
Бөлшектердің алымындағы және бөліміндегі көбейткіштер ондық бөлшек түрінде берілсе натурал санға келтіріп есептеу тәсілі
Бөлшектерді бөлуге берілген мәтінді есептер
Жай бөлшектер мен ондық бөлшектер бірге алынған есептер
Өзін-өзі тексеруге арналған жаттығулар
V.Тарау:
Есептеулер және өлшеулерге арналған құралдар. (26сағат)
Өндіріс өнімдерінің проценті
Процентке берілген есептер
Проценті бойынша шаманы табу
Дөңгелек диаграма, дөңгелек сектор, шар
Қаламыздағы, еліміздегі өндіріс өнімінің диаграммасын салу
Шеңбердің ұзындығы, дөңгелектің ауданы
Танграм. Танграмның барлық бөлшектерінен фигуралар құрастыру
Геометриялық басқатырғыштар
Ою-өрнек, жиек, оригами, лабиринттетер
Өзін-өзі тексеруге арналған жаттығулар
Қиын денгейдегі есептер шығару
Өзіндік жұмыс
Қортынды сабақ
Оқу материалын тақырыптық жоспарлау
№ |
Сабақ тақырыбы |
Сағаттар саны |
|
||
1-2 |
Теңдеу құруға берілген есептерді шығару |
2 |
3-4 |
Берілген теңдеуге қарап мәтінін құрастыру, сурет бойынша теңдеу құру және оны шешу |
2 |
5-6 |
Бөлменің көлемі, еденнің ауданы, кубтың толық бетінің ауданы, көлемін табу |
2 |
|
||
7-8 |
4-ке, 6-ға, 7-ге, 11-ге, 13-ке, бөлінгіштік белгілері |
2 |
9-10 |
Жай сандардың қасиеттері, кестесі оның шығу тарихынан мағлымат |
2 |
11 |
ЕҮОБ-ті, ЕКОЕ-ті табуға берілген мәтінді есептерді шығару |
1 |
12-14 |
Мүмкін нұсқаларды іріктеу күрделі есептерді шығару |
3 |
|
||
15-16 |
Шеңбер және дөңгелек |
2 |
17-18 |
Екі санның бөліндісі. Бөлінді 1-ден үлкен.Бөлінді 1-ге тең. Бөлінді 1-ден кіші. |
2 |
19 |
Бөлшектерді көбейтуге берілген мәтінде есептер |
1 |
20 |
Бөлшектерді бөлуге берілген мәтінде есептер |
1 |
21-22 |
Бөлшектерді бөлінді түрінде жазып алып, теңдеулерді шешу |
2 |
23-24 |
Санның бөлігін табу, Бөлігі бойынша санды табу |
2 |
25-27 |
Ескілікті есептер. Диофант өмірі, үнді, қытай, қазақ халықтарының тарихи есептеріне теңдеу құру арқылы шығару |
3 |
28 |
Сурет бойынша қуып жету қозғалысына есептер құрастыру |
1 |
29-30 |
Өзін-өзі тексеруге арналған жаттығулар |
2 |
IV. Тарау. Ондық бөлшектер оларға амалдар қолдану.(13сағат) |
||
31 |
Жай бөлшектерді ондық бөлшектерге айналдыру |
1 |
32 |
Ондық бөлшектерді жай бөлшектерге айналдыру |
1 |
33-34 |
Жай бөлшектердің ондық жуықталуы |
2 |
35-36 |
Бөлшектерді көбейтуге берілген мәтінді есептер |
2 |
37-38 |
Бөлшектердің алымындағы және бөліміндегі көбейткіштер ондық бөлшек түрінде берілсе натурал санға келтіріп есептеу тәсілі |
2 |
39-40 |
Бөлшектерді бөлуге берілген мәтінді есептер |
2 |
41-42 |
Жай бөлшектер мен ондық бөлшектер бірге алынған есептер |
2 |
43 |
Өзін-өзі тексеруге арналған жаттығулар |
1 |
V.Тарау. Есептеулер және өлшеулерге арналған құралдар.(26сағат) |
||
44 |
Өндіріс өнімдерінің проценті |
1 |
45 |
Процентке берілген есептер |
1 |
46 |
Проценті бойынша шаманы табу |
1 |
47 |
Дөңгелек диаграма, дөңгелек сектор, шар |
1 |
48 |
Қаламыздағы, еліміздегі өндіріс өнімінің диаграммасын салу |
1 |
49-50 |
Шеңбердің ұзындығы, дөңгелектің ауданы |
1 |
51-52 |
Танграм. Танграмның барлық бөлшектерінен фигуралар құрастыру |
2 |
53 |
Геометриялық басқатырғыштар |
1 |
54-55 |
Ою-өрнек, жиек, оригами, лабиринттетер |
2 |
56 |
Өзін-өзі тексеруге арналған жаттығулар |
1 |
57-66 |
Қиын денгейдегі есептер шығару |
10 |
67 |
Өзіндік жұмыс |
1 |
68 |
Қортынды сабақ |
1 |
Қолданылған әдебиеттер:
- Математика пәнінің бағдарламалар жинағы.
- Қазақстан Респкбликасы. Математикадан мемлекеттік стандарт.
- Т.Т. Абвлайхановтар «Математика есептері» Алматы «Рауан» 1995
- Т.Р. Әлімбай «Математикадан сыныптан тыс жұмыстар мен халық есептері
Алматы Рауан 1997
- Т.А. Алдамұратова. Математикадан жалпы білім беретін мектептің 5-6 сыныптарына арналған оқулықтар. Алматы «Атамұра» 2010
- «Математика», «Репетитор» басылымдары 2010-2013г
- Ильясов М.Н. Олимпиады по Математике. Павлодар, ПГУ,2009г.
- А.Г. Мордкович, Т.Н. Мишустина, Е.Е. Тульчинская. Алгебра-5 Часть 2: Задачник для общеобразовательных учреждений – М.: Мнемозина, 2012.
- М.Л. Галицкий, А.М. Гольдман Сборник задач по математике 5-6. М.Просвещение,2006.
- Ю.Н. Макарычев, Н.Г. Миндюк Учебник математика 5 с углубленным изучением математики
- Я. И. Перельман. Қызықты алгебра. Алматы «Мектеп» 1986