«Қыз қуу» танымдық ойыны

 Ақмола облысы,Қорғалжын ауданы,Үшсарт негізгі мектебінің  тәрбие ісінің орынбасары Карабалина Рауза Баянқызы

1 – бастауышы

Құрметті ұстаздар құрметті көрермендер барша жиналған қауым. Сіздерді бүгінгі «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» күнімен  құттықтай отырып, әр жас жеткіншектерге бақыт, табыс, шаттық, қуаныш тілейміз.Ендеше «Қыз қуу» танымдық ойынына қош келдіңіздер.

2 – бастауышы

О, махаббат!

Сен әлі тірі ме едің?!

Көзімнен ғайып болған күнім едің,

Гүлім едің…

О, махаббат!

Сен әлі тірі ме едің?!

Тірі ме едің…..

1 – бастауышы

О, махаббат!

Сен әлі тірі ме едің?!

Тірі ме едің…..

Мен де енді тірілемін!

Ақ періште , алдыңа жүгінемін,

… Қолдай гөр ғашықтардың пірі мені?!

2 – бастауышы. Құрметті көрермен бүгін  біздің мектепте қазақтың ұлттық ойыны Қыз қуу.

1 – бастауышы.Жастарды күлкімен  шаттандырып. Қазақы қыз қуу ойынына шақырайық.

2 – бастауышы. Шарт бойынша жүйрік сұраққа жауап берген, жүйрік жігіт пен қыз сынға түспекші. Ұпайы көп жұптар жеңіске жетеді.

1 – бастауышы.Ұпайы аз қыз бен жігіт ойынның соңына дейін бір – бірін көрмей үйге кетеді.

Және қыздар дүре соғады қамшымен.

2 – бастауышы. Ал ендеше қыз қууды бастайық.

1 – бастауышы. Ендігі кезек қыз бен жігіттерді  құтты орнына қондырмас бұрын ,  мына қоржыңнан нөмерленген қағаз алып , жастарды жұп – жұбымен отырғызайық.

2 – бастауышы. Ал ендеше іске сәт. Кәне ,қоржынға қол салып , жұбымызды таңдайық.

1 – бастауышы. Жұптарды айтып шығады.

2 – бастауышы. Біздің ойынымыздың төрешісі көрермен  сіздер

боласыздар .Әр көрерменге  алма текшесі таратылады. Соны көтеріп ,ұпай  санын беріп отырамыз. Ұпай санын санап есептейтін есепші орыс тілі мұғалімі Құсайынова З.А

1 – бастауышы. Ендеше ойынымызды бастайық . Қазір мен кез – келген бір сөзді айтамын, сол сөзді  тақырып етіп , әңгіме құрастырамыз.

Ендеше бірінші жұпқа Қой деген сөз.

2 – бастауышы: 2 – ші жұпқа  Қоян деген сөз.

1 – бастауышы :3 – ші жұпқа Ине деген сөз

2 – бастауышы: 4 – ші жұпқа  Түйе деген сөз

1 – бастауышы: 5 – ші жұпқа тырнақ  деген сөз

2 – бастауышы: 6– ші жұпқа  құлақ  деген сөз

1 – бастауышы :Біздің қыз бен жігіттер  керемет екен. Сөзге шебер екен

2 – бастауышы :Ал ендеше келесі кезекті айтысқа берейік.

1 – бастауышы :Айтыстың түрлері көп.

Соған орай  Ақындар айтысы

Қайым айтыс

Қыз бен жігіт айтысы

2 – бастауышы:  Ал енді жастарды сынау үшін сұрақтар қоямыз. Сол сұраққа қалай жауап берер екен ,біздің жастар.

1 – бастауышы. ( жігітке) Асханада оқушыларға берілетін самса таусылып , 1 самса ғана қалыпты. Ал сенің қасында 1 қыз бала бар делік. Осы тығырықтан сен қалай шығасың?

2 – бастауышы. ( қызға ) Мұғалім саған ұрысып,  шашына бантик тақ дейді. Ал сен болсан 10 – сыныпта оқып жүрсің. Қандай амал  табар едің?

1 – бастауышы. ( жігітке) Көрші үйдің қызы  саған ұнайды дерлік. Бірақ онын ата – анасы сені мүлде ұнатпайды.  Тіпті сені үйінің маңынан жүргізбейді.  Қызбен қалай тілдесер едің?

2 – бастауышы. ( қызға ) Кітапханашы жаңа кітаптар әкелді . Ал саған бермеді. Өйткені, сенің қабілетін  жаңа  кітап сатып алуға  жетеді дейді.  Ал ата – анаң кітапханашыға ерегісіп , кітап әпермей  қойды.  Сен не істейсің? Сабақты  қалай оқисын?

1 – бастауышы. ( жігітке) Сенің сабаққа киіп жүрген туфлиін жыртылып қалды. Сатып алуға ата – анаңда ақша жоқ. Саған ертең  «Жігіт сұлтанына » қатысу  керек Не істер едің?

2 – бастауышы. ( қызға ) Сабаққа киетін юпкаң модадаң шыққан дерлік. Бірақ сендерге мектепте шалбар кигізбейді. Не істейсің? Қандай амал табар едің?

1 – бастауышы. ( жігітке) Сен ерте тұрып жолдасының үйіне бардың, барсаң жолдасынң үйінде жоқ ,  тек қарындасы жүр екен. Үйге кір , ағам қазір келеді, күте түр деді. Сен үйге кірсең, нәскиіңнің  басы жыртық. Қыздың  көзі де соған түсті. Қандай амал табасын?

2 – бастауышы. ( қызға ) Дос қызыңмен ұрысып қалдың. Ертең  бірге би кешіне баруын керек. Дос қызыңмен қалай татуласар едің? Қандай амал табасың?

1 – бастауышы. ( жігітке) Сен сабаққа бара алмай жүрсің? Өйткені сенде сабаққа киетін  киім  жоқ.  Ертең сабаққа бармасаң, кітаптан құр қаласың. Қандай амал табасын? Қандай киім киесің?

2 – бастауышы. ( қызға ) Ертең дос қызыңның туған күні . Туған күн кеші кешке  9 – да басталады. Ал автобус болса  11 – де тоқтайды. Қалай барып , үйге қалай келесің?

1 – бастауышы. ( жігітке) Көшеде келе  жатсаң, бір қария сумкасын көтере алмай әзер  келе жатыр.  Сен болсаң асығыс мектепке  баруын керек.  Не істер едің?Қандай амал табасың?

2 – бастауышы. ( қызға ) Мектепте «Қыз сыны » сайысы , ал сен болсаң былтыр қатысып,  ешқандай жүлде алған жоқсың. Биыл мұғалім тағы қатыс дейді.  Өйткені, сыныпта басқа қыз жоқ.  Не істейсің?

1 – бастауышы.  Біздің қыз бен жігіттеріміз өте арайлы жауап берді. Ендігі кезекті  әдеби шығармаға берейік.

2 – бастауышы. ( жігітке) 1 – жұпқа «Қыз Жібек» жыры бойынша Қыз Жібектің  күймесіне  жеткен Төлеген Жібекке не дейді? ( жырдағы  нұсқасылай?

1 – бастауышы.  1 – жұптың

Ал Жібек не деп жауап берді екен? ( жырда   жалғыз атты  жолаушы , қаңғырып өскен бір қу бас  маған сонша неге айқайлайды.)

2 – бастауышы. ( жігітке)  2 – жұптың

Төлеген  Жібекті  алғаш көргенде  не  дейді? Сұлулығына  қалай табынады ? (Жырда Періштедей  тұлғалы, келбетті, падишадан кем емес екен өзі дейді.)

1 – бастауышы. (қызға) 2 – жұптың

Ал Жібек  Төлегенді қалай бағалайды? (жырда)  Қынама бешпент қынадым,

Әзілмен сізді сынадым

Сынамаққа бір сөзді

Әзіл қылым айтым ем   — дейді

 

2 – бастауышы. ( жігітке)  3  – жұптың

Жібек пен Төлеген  3 – ай қалыңдық құрғаннан  кейін, Төлеген Жібекке не дейді? (жырда мен ел жұртыма барып ,амандығың біліп келейін.)

1 – бастауышы. (қызға)   3 – жұптың

Ал Жібек не деп жауап береді екен (жырда)  Айналайын Төлеген,

Мен бүгін түс көрдім

Тілімді алсаң жүрме бүгін, — дейді

2 – бастауышы. ( жігітке)  4 – жұптың

«Қалқаман — Мамыр» поэмасы  бойынша Қалқаман Мамырды алғаш көргенде, не деп тіл қатады

(жырда)  Ей Мамыр , адамды, алла жаратыпты,

Хауа – ананы, адамға қаратыпты

Бірін еркек, біреуін әйел қылып , —  деп тіл қатады.

1 – бастауышы. (қызға)   4 – жұптың

Ал ,Мамыр не  дейді екен?

(жырда) Ей Қалқаман тегі жоқ, Құдай жалғыз. Мұқтаж емес  жолдасқа тіпті армансыз . Адамзатқа көмексіз, махаббатсыз, өмір қызық дегенді естен қалғыз.

2 – бастауышы. ( жігітке)  5 – жұптың

Батыр Баянның інісі ,  қалмақ қызын алғаш көргенде  не дейді  (жырда)   Мен сені көргеннен  ғашық болдым Сен маған тұрмысқа шығасын ба?

1 – бастауышы. (қызға)   5 – жұптың

Ал қыз не деп жауап берді. (жырда) «Қалауым бар, Ноян батыр, Адасқан  аққу құстай мен бір пақыр. Арқаның аруы  болсам да,  алыста ел жұртым бар  соған мені бір апаршы»

2 – бастауышы. ( жігітке)  6 – жұптың

Мамырдын үй іші  тойға кетеді. Сонда Қалқаман  Мамырға не туралы  айтады. (жырда) Қазақта бастан деген ырым бар. Сен бүгін бастан жаса азар болса 1 тоқты шығын болар.

1 – бастауышы. (қызға)   6 – жұптың

Ал Мамыр не деп жауап берді . Бастан деген сөз бе екен. Кешке үйге кел деді.

1 – бастауышы. Ендігі кезек жігіттердің  өнеріне келіп тұр. Ал ендеше жігіт «Сегіз қырлы , бір сырлы», — демекші өнер сайысына кезек берейік.

2 – бастауышы.

Өнер, өлең – жастық шақтың белгісі, Келер оны әркімнің – ақ көргісі, Жігіт келді ғой  өленге , өнерге ерік  беретін, Жігіттер жыр маржаның төгетін.

1 – бастауышы.  Құрметті көрермен ендеше өнер  сайысын бастайық. Қыздарымыз риза болып жатса ,  жігіттерге 1 ұпай қосылып отырады.

2 – бастауышы. Осымен  «Қыз қуу» аяқталды. Жеңілпазды ортаға шақырайық.

 

1 – бастауышы.  Сөз кезегі сарапшыға беріледі. Жеңімпаз жұпты анықтап, марапаттаймыз.

2 – бастауышы. Осымен  «Қыз қуу» аяқталды. Жеңілпазды ортаға шақырайық.