Ас қорыту жүйесі. Ас қорыту жүйесінің ағзалары.

Алматы облысы
Панфилов ауданы
Қорғас орта мектебі
Бастауыш сынып мұғалімі
Кененбаева  ГульбануСейткожаевна
 Тақырыбы: Ас қорыту жүйесі. Ас қорыту жүйесінің ағзалары.
Мақсаты:1. Ас қорыту жүйесі туралы түсініктерін қалыптастыру. Ас қорыту жүйесінің адам өміріндегі маңызы туралы түсініктерін кеңейту, ас қорыту мүшелерінің қызметі туралы білімдерін кеңейту.

• Жаңа материалды қабылдай отырып, оқушыларды өз  бетімен білімін толықтыру, ойлау, синтездеу, талдау, қорытындылау, нақтылау қасиеттерін дамыту. Ой – өрісі мен білімге деген белсенділігін дамыту:

Өз денсаулығын сақтауда жинақылыққа және зейінділікке үйрету. Салауатты өмір сүруге және дұрыс тамақтануға білуге тәрбиелеу.
Жоспарланатын нәтижелер:
Пәндік нәтижелер: ас қорыту жүйесін; адам ағза мүшелерін, олардың маңызын білу; салауатты өмір салтын сақтау;
Тұлғалық нәтижелер: салауатты өмір салтын сақтауынан өз-өзіне қызмет етуінен, өз ағзасын күтуінен көрініс табуы тиіс.
Жүйелі-әрекеттік нәтижелер: алған ақпаратты талдап, жинақтап, қорытынды жасау білігінен; танымдық, зерттеушілік, жобалаушылық, шығармашылық тұрғыдан жұмыс істеу білігінен көрініс табуы қажет.
Жұмыс түрі: жаңа білім беру, баяндау, сұрақ-жауап, жеке жұмыс, топтық жұмыс.
Қажетті құралдар: «ас қорыту жүйесі», «зәр шығару жүйесі» плакаттар: оқулық, проектор, кестелер.
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, математика, бейнелеу өнері, музыка.
Өзекті сұрақ: Ас қорыту жүйесінің маңызы қандай? Ас қорыту мен зәр шығару жүйесі бірлесіп қалай жұмыс істейді?
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық.
II.Сабақтың мақсаты мен міндеттерін қою.
Өтілген тақырыпты қорыту және жүйелер.
—         Өткен сабақта біз не туралы айттық? (Тыныс алу мүшелері)
—         Тыныс алу мүшелерінің маңызы қандай?
—         Тыныс алу жүйесі қай жүйелермен бірлесіп жұмыс істейді?
1.Мұғаліммен бірге жұмыс. Сызба құрастыру.

• — Адам не үшін тамақтанады?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

III.Білімді белсендіру.

—         Ондай болса, балалар, бүгін «Ас қорыту мүшелері, оның қызметі» туралы оқып білеміз.

Тақтадағы «Ас қорыту жүйесінің» суретімен жұмыс жасаймыз.

Ол үшін өзіміз жеген жеміс-саяхатшы Алманың жолын бақылайық! Біз де Алмамен бірге саяхат жасайық! «Алманың саяхаты» ойыны.

—         Саяхатшы Алма сендерге жұмбақ жасырады. Кәне, шешейік!

Қатар-қатар тас қойдым,

Жирен атты бос қойдым. (Тіс пен тіл)

 

—                     Алма алдымен қайда барады екен? (Ауыз қуысынан) №1 сурет

—                     Ауыз – ас қорыту жүйесінің басы. Ауыз қуысында ас (алма) тістің көмегімен ұсақталады, үгітіледі. Сілекей бөлініп, тағам ылғалданады. Тіс – адамның ең қатты мүшесінің бірі. Қалай ойлайсыңдар, адамда неше тіс бар? Оны сақтау үшін не істеу керек?

—                     Оқушылар жауабы (күніне екі рет жуу, ыстық немесе қатты суық ішпеу, тіс дәрігеріне көріну, адамда 32 тіс бар… )

—                     Тістен басқа ауыз қуысында не бар? (Тіл)

—                     Тіл бұлшық еті қандай? (мықты, иілгіш) Ауыз қуысына түскен астың жылжуы бұлшық етті тіл арқылы жүзеге асырылады.

—                     Тамақтың дәмін не арқылы сеземіз?(Тілдің көмегімен )

—                     Сілекейге араласқан тамақ қайда түседі?

—                     Жұмсартылған тағам ауыздан өңешек түседі, ал өңеш өзінің бұлшық етінің көмегімен оны асқазан жаққа қарай итеріп түсіреді.

—                     Ас ло жерде не істейді деп ойлайсыңдар?

—                     Олар асқазанда араласады, қорытылады және  белгілі бір уақыт аралығында сонда сақталады.

—                     Одан әрі қайда барады? (Ашішекке)

—                     Ашішекте ас қорытылады және қоректік заттар қанға сіңеді.

—                     Қорытылмаған тамақ тоқішекке кетеді. Одан әрі ол тікішек арқылы сыртқа шығады.

—                     Өздерің байқағандай ас қорыту жүйесі күрделі үдеріс екен.

Оқулықпен және дәптермен жұмыс

А ) Мәтінді жұптасып оқу,  бөліктерге бөліп оқу.

Ә) Дәптердегі тапсырманы оқулықтың көмегімен орындау.

Б) Сұрақтарға жауап беру.

В) Өзара  бірін-бірі тексеру

Г) Суретпен жұмыс жүргізу

Өздік жұмыс (жеке орындалып, топқа талқыланады).

Семантикалық карта толтыру («+», «-» таңбамен толтырылады).

Тапсырмалар	+	—
Ас қорыту ауыз қуысынан басталады.
Тіс жұмсақ және қара түсті болады
Жеген тамақ тістеледі, шайналады, сілекеймен шыланады.
Асқазаннан өңешке өтеді
Ашішек ас қорытатын сөл бөледі
Қорытылмаған тамақ тоқ ішекке өтеді
Қорытылған заттар қанға өтеді
Зиянды заттарды ұдайы бөліп шығаратын негізгі ағза — бүйрек

 

Топтық жұмыс.Тапсырма. топ мүшелерімен талқылау, тақта алдында жобаларын қорғау және дәлелдеу

1-топ: Тісті сақтау және оны күту жолдарын талқылау.

2-топ: Ас қорыту жүйесі жақсы жұмыс істеуі үшін….

3-топ: Зәр шығару жүйесінің маңыздылығы.

IV.Білімді сұрақ-жауап, талқылау арқылы бекіту.

Өзекті сұрақ: Ас қорыту жүйесінің маңызы қандай?

Ас қорыту мен зәр шығару жүйесі бірлесіп қалай жұмыс істейді? (Талқылау).

V.Сабақты қорыту

1. 1.  Ас қорыту жүйесі қалай жұмыс істейді?

2. Зәр шығару жүйесі қалай жұмыс істейді?

VI.Рефлекция

1. Мен……. үйрендім
2. Мені…….. таңғалдырды
3. Менің әлі де білгім келеді………….VIII.Үйге тапсырма беру