Символдық шамалар

Информатика

21.12.16

СЫНЫБЫ-9а

Орманова К.Х

Күтілетін нәтиже

Түсініп оқуға, ойын жеткізе білуге үйренеді, тапсырмаларды дұрыс құруға, ойын тиянақтай білуге дағдыланады

Ал  балалар  күлейік

Күлкіменен  түлейік

Қабақ  шыту  не  керк

Көңілді  болып  жүрейік

Қазақ  тіл  сабағына  шегініс.

Мәтін  ұғымын  еске  түсіру

Әріп—сөз…..сөйлем….абзац…..мәтін

Топ атауларын беріп, топ басшыны сайлау.Топ туралы мәлімет

Тақырыпқа байланысты Қайталау  білім  анасы

Д/о  «ДОМИНО»

ПРОГРАММАЛАУ  ТІЛІ 

ПАСКАЛЬ ……        ТАҚЫРЫП  ЖОЛЫ

PROGRAM…..        VAR

АЙНЫМАЛЫНЫ  СИПАТТАУ…..     READ(X)

ПЕРНТАҚТАДАН  ЕНГІЗУ….    INTEGER

БҮТІН  ТИП…….. A:array

А  МАССИВІ……. A[3]=9

А  МАССИВІНІҢ  3-ШІ  ЭЛЕМЕНТІ……. STRING

ТИПІ:  СӨЗ……. СОҢЫ

Сөздік  жұмыстар. Доп  лақтыру  арқылы /3  топ  өзара/

Мағынаны  тану

 Символдық шамалар

Мән ретінде бір ғана таңбаны қабылдай алатын шамалар символдық типке жатады және Char  қызметші сөзімен белгіленеді. Char типті шамалар апостроф ішінде жазылады.мысалы: С:=’A’, F:=’?’ т.с.с.

Мысалы тіркестік айнымаланың мәні Алматы қаласы боса ол жадта былай орналасады.

Символдық шамаларға қолданылатын стандартты функциялар:

Chr(x)-x санын символға түрлендіреді, мысалы:   Chr(90)=’Z’; Chr(57)=’9’

Ord (x)-x cимволының  кодын береді Ord (б)=161; Ord (!)=1

Pred (x)-x-тың алдыңғы коды сәйкес символды береді; Pred (‘M’)= ‘L’

Succ(x)-x –тан кейінгі кодқа сәйкес символды береді; Succ(‘M’)=’N’

Upcase (x)-латын және орыс алфавитінің кіші әріптерін сәйкес бас әріптерге айналдырады.

EOLN (End of line)  — жолдың соңы болды немесе мәндер енгізіліп болды дегенді білдіреді.

**

Жолдық шамалар. Апострофқа алып жазылатын, бір жолда орналасқан ASCII тобына жататын символдар тізбегі –символдар жолы деп аталады. Қызметші сөзі string.

Мысалы,

а =’Сарыжаз’; m=’ауылы’ т.с.с.

Программада сипатталауы  Var   а:string [7].

Қолданылатын функциялар.

Concat(s1,s2,…,sn)-s1, s2, ..,sn айнымалылар мәндерін тұрған орындары бойынша біріктереді.

Length(s)-жолдың  ұзындығын анықтайды.

Copy (s,p,n)-  s сөзінің р нөмірінен бастап қатар тұрған n символды көшіріп алады.

Delete(s,p,n)-  s сөзінің р нөмірінен бастап қатар тұрған n символды өшіреді.

Insert(s1,s2,n)- s1 сөзін s2 сөзіне n-нөмірінен бастап қатар тіркеп жазады.

Осы функцияларды қолданып  мысал ретінде мына есептерді шығарамыз.

1 мысал

.Берілгені ‘а’ , ‘н’ символдары. Екі символдан ‘ана’ сөзін құрау керек.

Program esep;

Var  a,k:char;  s:string;

Begin

a:=’а’; k:=’н’; s:=a+k+a;

Write (s) , End.

2 мысал

Берілгені ‘тәуелсіздік’ жолдық айнымалысы.Стандартты функцияларды қолданып «тәуелсіз» , «ел» сөздерін құрау керек және  сөздің      ұзындығын табу керек.

Program esep;

Var  a,k,p: string; l:integer;

Begin

a:=’тәуелсіздік’; k:=delete(a,8,3) p:=copy(a,4,2) R:=length(a);

writeln (l); writeln (k); write (p); еnd.

.

1         Топқа:

Символдық  шама  туралы жалпы  мағлұмат /Тіркестік  шамалар/

2          топқа:

Символдық  шамаларды  сипаттау

3  Топқа :

Қолданылатын  стандартты  функциялар

Стандарт  функциялар.Қолдану  аймағы

Символдық  шама  туралы жалпы  мағлұмат /Тіркестік  шамалар/

2          топқа:

Символдық  шамаларды  сипаттау

3  Топқа :

Қолданылатын  стандартты  функцияларқшасын толтырады.