«Билер, билер» сайысы

Атырау облысы
Қызылқоға ауданы
Жасқайрат ауылы
Ш.Т.Еркінов атындағы орта мектебі
Қазиева Салтанат Оржанқызы
 Ш.Т.Еркінов атындағы орта мектебінде «Жас Ұлан» балалар  мен жасөспірімдер ұйымы Ұлан Басшылары мен атқарушы хатшыларының ұйымдастыруымен «Билер,билер» сайысының сценарийі
Өтетін орны: «Шалқыма»мәдениет үйі
Өтетін күні: 2013 жылы   ,сағат:17.00
Тақырыбы:«Билер, билер» сайысы
Мақсаты: Оқушылардың би өнеріне деген қызығушылығын дамыту, эстетикалық талғамдарын қалыптастыру,

Билер сайысының турлары
І. Қазақ биі
ІІ.Өз қалаған билері
ІІІ.Пародия
ІҮ.Вальс
Жүргізуші:
Қайырлы кеш құрметті оқушылар, ұстаздар, ата-аналар! Бүгінгі мектепішілік «Жас ұлан» балалар мен жасөспірімдер ұйымы  мүшелерінің ұйымдастыруымен өткелі отырған  «Билер, билер» атты  сайысымызға қош келдіңіздер!
Бұл сайысқа 8-9-10-11 сыныптардан құралған бишілер тобы қатысуға тілек білдірді. Мектебімізде арнайы би үйретуші мамандардың жоқтығына қарамастан, би билеуге деген балалардың ынта – ықыласы, құштарлықтары өте жоғары. «Болмасаңда ұқсап бақ, бір жақсыны көрсеңіз» дегендей бүгінгі би сайысына қатысушы топтар үшін қол соғып қошемет көрсетейік,  ағайын.
Бұл сайысты ұйымдастырудағы мақсат оқушыларды би өнерінің түрлерімен, би қозғалыстарымен таныстыра отырып эстетикалық талғамдарын қалыптастыру. Сайысқа қатысушыларға қол соғып қошеметтеп отырайық.
«Билер, билер» сайысына төрағалық ететін әділқазылар алқасымен таныс болыңыздар
1. Шоңбасова Ажар – «Шалқыма» мәдениет үйінің әдіскері
2. Қазиева Сандуғаш – жастар ұйымының жетекшісі
3. Түсіпқалиева Самал – мектеп қызметкері
4. С.Қазиева – тәрбие жұмысының ұйымдастырушысы, комиссия төрағасы.
Сайыстың І туры «Қазақ биі»
Қазақ биі – бишінің қозғалысы мен дене қимылы арқылы көркем образды бейнелейтін, ұлттық сахна өнері. Қазақтың ұлттық би өнері ерте заманнан қалыптасқан, халқымыздың аса бай ауыз әдебиетімен, ән-күйлерімен, дәстүрлі тұрмыс салтымен біте қайнасып келе жатқан көркем өнерлердің бірі. Халықтың көркемдік ойының бір көрінісі ретіндегі би өнері өзінің эстетикалық болмысында қазақ жұртының жалпы дүниетанымына сай арман-мұраттарын бейнелейтін қимылдар жүйесін қалыптастырған Мысалы, сонау ғасырлардан бү­гінгі күнге жеткен «Өрмек биі», аң­шылар өмірін сипаттайтын «Қоян биі», әзіл-сықақ пен күлкіге құрыл­ған «Аю биі», сондай-ақ өмірдің өзі­нен алынған «Насыбайшы», «Ор­теке», «Тепеңкөк», «Қоян-бүркіт» «Қа­ражорға» секілді билердің бар­лығы халқымыздың күнде­лік­ті тұрмысының көрінісін бейнелейді. Қазақ халқы ежелден ән айтып жүріп би билеген, би билеп жүріп ән айтуға машықтанған. Қазіргі таңда да кез-келген шаралардың бәрі бисіз өтпейді, би сахнаның сәні іспетті!
Өнер бағасын біліп  өткен ұлы Ғабит Мүсірепов:
«Сахна өнерінде жарқырап көрін­ген қос жұлдыз:
Бірі – ән, музыка өнерінде – Күләш !
Бірі – би өнерінде – Шара!
Биде туысқан өзбек халқының мақ­та­нышы – Тамара!
Біздің мақтанышымыз – Шара!», – деп баға бергендей, әділ қазылардын бишілердің бағасын берілерін сұраймыз.
Ендігі кезекте оқушыларымыздың өздері дайындаған , яғни, еркін билерін тамашалауға рұқсат етіңіздер. Бишілерді ортаға шақырайық.
«Би халық өнерінен туындайды» дейді Шара Жиенқұлова. Шын сөз. Өнерден кенде халық емес екеніміз де баршаға аян. Солай бола тұра ұлттық биге келгенде кежегеміз кері тартып тұратыны бар. Ондайларға беретін жауап та жоқ емес. Шараның өз сөзімен айтсақ, «айгөлек, ақсүйек, ортеке, соқыр теке, түйе-түйе, алтыбақан, орамал тастау, беташар, жар-жар, шашу, мерген, сайыс, көкпар, бәйге, күрес, жаяу жарыс, ат шабыс, айтыс, қыз қуу, садақ тарту сияқты ұлт ойындарын, сондай-ақ, бұлардың сыртында өрнек тоқу, кесте тігу, текемет, сырмақ басу, тұскиіз, күмістеп оюланған ертоқым, сандық, кебеже, саба пісу, ұршық иіру тәрізді қазақ әйелдерінің қолөнеріне қатысты іс-қимылдары да бар екенін ескерсек, солардың барлығы да музыка ырғағына тұнып тұрған қазақ биі демей, не дейміз? Шаңырақ көтеріп, кизі үй тігу және оны жығудың өзі қандай әсем көрініс…».
Келесі кезекте бишілеріміз дайындаған пародия. Сайыстың бұл турында сахна жұлдыздарының әндерін би қимылдарымен көркемдейтін бишілер өнеріне пародиялау қажет.
Келесі тур бишілеріміз дайындаған  вальс  Биді өнеріміздің бөлінбес бір бөлшегі, өміріміздің көркем өрнегі ретінде ұлттық би қазынамыздың ортаймауына, оның жаңа билермен жарқырап жайнай түсуіне, адамның тек көзбен көріп қана қоймай, жүрекпен сезінуіне ықпал жасауымыз қажет. Би өнеріміздің  ғұмыры  ұзағынан бол­­­­­ғай! Ендігі кезекті әділқазылар алқасына береміз.
І орын-10 сынып
ІІ орын-8 -9 сынып
ІІІ орын-11 сынып