Бағдаршам

Мейрамгүл Берденова
Шығыс Қазақстан облысы,
Тарбағатай ауданы,Кіндікті ауылы
Ғани Мұратбаев орта мектебі

Тақырыбы: Бағдаршам

-Балалар, бүгінгі кешімізідің ең басты қонағы-Бағдаршамды ортаға шақырамыз.
Ортаға Бағдаршам болып киінген оқушы шығады.Бағдаршам:Сәлем, балалар! Менні барлық елдің балалары жақсы біледі.Бүгін мен сендерге арнайы келдім.
Жүргізуші:Қош келдің, Бағдаршам! Бүгінгі айтар әңгімеміздің бәрі саған қатысты болмақ, сондықтан да бізбен бірге бол.
1-оқушы:
Алғашқы жол белгілері автокөліктерге емес, жаяу жүргіншілерге арналған болатын.Ал жол белгілері мен ережелерін тарихқа ең алғашқы болып енгізген-белгілі ел билеуші Юлий Цезарь.Ол Римде қандай да бір көлікті әйелдің жүргізуіне тыйым салатын заң қабылдаған. Еді.Кенйіннен көлік көбейе бастаған тұста қала көшелерінде жол бағыттарын қол бұлғап көрсетіп тұратын бағдарлаушылар пайда болды.Тағы біраз уақыттан кейін олардың қолдарына белгі беретін қолшамдар берілді.Алайда мұндай бағдарлаушылардың уақыт өткен айын көбейе түскен көлікте рдің қозғалысын реттеуге шамасы келмейтін еді.1927 жылы көлік қозғалысын реттейтіналғашқы бағдаршамдар пайда болды.1928 жылы Йэльск университетінде Гарри Хау деген кісі жасап шығарған бағдаршам алғаш Коннектикут штатына қойылды.Одан кейінгі бағдаршамдарды Чарьз Адлер деген өнертапқыш жетілдіре түсті.Мұндай бағдаршамдар қазіргі бағдаршамдай емес, әрине.Алғашқы бағдаршамдардың бір түстен екінші түске ауысуы үшін жүргізуші өзі белгі беріп, содан кейін ғана бағдаршамдағы арнайы белгі беру будкасын «жүруге болады» деген рұқсат белгі
сін күтетін болған.
2-оқушы:
Тарихқа көз жүгіртетін болсақ,жүріп-тұруды реттеу қажеттілігі сонау бір машинаның аз кезінде туған көрінеді.Алғаш рет 1868 жылы Лондон қаласында темір жол бағдаршамы орнатылды.Ол қолмен алмастырылатын және алмастыру үшін арнаулы адам тұратын еді.Әрі ол көп уақыт алатын болды.Кейінірек, 1870 жылы Америкада электр бағдаршамдары пайда болды.Ал бүгінгі таңда бағдаршамды электронды есептеу машинасы арқылы басқару жүзеге асырылған.Қазақстанда бағдаршамдар барлық ірі қалаларда орнатылған.Қазақстанды 1917 жылға дейін небәрі 127 км ғана жол б�
�р болатын.Елуінші жылдары республикамыздағы асфальт жолдардың ұзындығы отыз мың км болды.Ал қазір сегіз жүз миллион км-ден асады.
Бағдаршам макетін киген оқушы және бағдаршамның үш көзін ұстаған төрт оқушы ортаға шығып, тақпақтар айтады.
Қызыл көзі:
Мен көзімді ашқанда,
Ешқашанда баспа алға.
Орныңда тұр қозғалма
Ереже бұл «Сен тоқта!»
Сары көзі:
Мен көзімді ашқанда,
Қарап қалма аспанға.
Жүруге әлі болмайды,
Дайындықты сақтайды.
Жасыл көзі:
Мен көзімді ашқанда,
Көліктер саған тоқтайды.
Ережені білгендер,
Өтуге еш қорықпайды.
Бағдаршам:
Жолды кесіп өтерде,
Сол жағыңа қарайла,
Жарты ортаға келгенде
Оң жағыңа қарайла.
Білгеңінді басқаға
Үйрете жүр, жарай ма?
Оқушы:Арманға алда күткен асығамыз,
Біз қалай толқын атпай басылармыз.
Жол жүру ережесін жақсы біліп,
Сақтыққа тұра алатын жас ұланбыз!
Жалғайтын достастырып бар елменен,
Жолдардан тұрады ғой әлем деген,
Бүгінгі бізге келген қонақтарға
Кешіміз басталсын сәлемменен!
4.Топқа бөлу.
Мұғалім:Бүгінгі шарамызға қатысатын топтарды таныстырайық.Қызыл түсті белгілері бар «Қызылдар»тобы
Жасыл түсті белгісі бар «Жасылдар» тобы,
Сары түстілер- «Сарылар» тобы.
Әр топ өздерін таныстырады.
Сайыс кезеңдерімен таныстыру:
1.Өз орныңды тап (әр топ өздерінің ұрандарымен, топ аттарымен таныстырып өтеді)