Дауысты дыбыстар. Жуан және жіңішке дыбыстар.

Батыс  Қазақстан  облысы,
Жәнібек  ауданы,  Жақсыбай  ауылы
М.Б.Ықсанов  атындағы  орта  жалпы  білім
беретін  мектеп  балабақша
Қазақ  тілі мен әдебиет  пәні  мұғалімі
Бериккалиева   Лидия  Куанышбековна

Сабақтыңтақырыбы:  Дауысты дыбыстар. Жуан және жіңішке дыбыстар.
Сабақтыңмақсаты:   Дауысты дыбыс түрлері жайлыалғанбілімдерінтолықтыру, ссөздікқорын, сөйлеумәдениетіндамыту, дыбысықталдаужасаудағдыларынжетілдіру, оқушылардыдауыстыжәнедауыссыздыбыстардыажыратабілуге  баулу.
Сабақтыңтүрі:  Жаңасабақ
Сабақтыңәдісі: топтық, ұжымдық, сұрақ- жауап
Сабақтыңкөрнекілігі:  сызба, плкаттар, бағалаупарақтары, сандықша.
Сабақтақолданылатынстратегиялар:  «Кубизм», «Түртіпалу», «Ой қозғау», «Сиқырлысандықша»
Сабақтыңбарысы:
І. Ұйымдастырукезеңі.
ІІ Үйтапсырмасынсұрау.
«Сиқырлысандықша» стратегиясыбойыншаүйтапсырмасысұралады.
Сұрақтары:
1.      Фонетика деген не?
2.      Фонетика неніқарастырады?
3.      Әріпненіңжазудағытаңбасы? (дыбыстық)
4.         Орысәліпбиіненегізделгенқазақәліпбиіндеқазақтілінетәндыбыстардыбелгілейтіннешеәріп бар?  (9)
5.      Қазақтілінетәндыбыстардыбелгілейтін 9 әріп бар, қандай? (ә, ғ, қ, ң, ө ,ү, ұ, һ, і)
6.      Қазақәліпбиінденешеәріп бар? (42)
7.      Дыбыснешегебөлінеді? ()
8.      «Сиқырлысандықша» сізге 5 ұпайдысыйғатартады. Ұтысыңызқұттыболсын!
ІІІ.Жаңасабақтытүсіндіру.
Қазақәліпбиінде 42 әріп бар. Әріпдыбыстардыңтаңбасы. Дыбысдауыстыжәнедауыссызболыпекігебөлінеді.
Қазақтілінде 12 дауыстыдыбыс бар. Ауаөкпеденкедергісізшығып, үнненғанатұратындыбыстардыдауыстыдыбыстардепатаймыз.
Қазақтілініңтөлдауыстыдыбыстарытоғыз. Олар: а, ә, ө, о, ы, і, ү ,ұ..
Орыстілінененгени,у,эдыбыстарыкездеседі. Қазақтыңтөлсөздеріндеи,ужазылғанымен, олардербесдауыстыларемес. И әрпіы+й, і+идыбыстарының, У әрпіұ+ү, ү+удыбыстарыныңтіркесіжазылуықи,ит, су, сурет; айтылуы-қый, ійт, сұу, сүурет.
Жуан жәнежіңішкедауыстылар.
А                                Ә Э
О                                Ө Е
Ұ У                             Ү У
Ы                               І   И
Тілкейіншегініп, үстідөңестенуарқылыжасалғандауыстыдыбыстардыжуандауыстылардейміз. Олар: а, о, ұ, ы, у.

Тілілгеріқарайсозылуарқылыжасалғандауыстыдыбыстардыжіңішкедауыстылардейміз. Олар: ә, ө, ү, і, е, э, и ,у.

Қазақтыңтөлсөздеріндегідауыстыдыбыстарнегізіненне бірыңғайжуан, не бірыңғайжіңішкеболады. Түбірсөзгежалғанатынқосымшалар да осы заңғабағынады.
Ескерту: У дыбысыайтылуынақарайәріжуан, әріжіңішкедауыстылартобынажатады.

ІV. «Түртіпалу»  стратегиясы.
Қазір мен сіздергеоқулықтың 103-104 бет аралығындағы 242- жаттығудыоқимын. Сіздерсолжаттығудаберілгенжуансөздердібірбөлек, жіңішкесөздердібірбөлек, аралассөздердібірбөлекжазасыздар. Мен сендердіңалдарыңызға 1 парақтанүлестіремін. Солпарақтаүшбағанғабөлінген. Солбойыншатоптастырыпжазасыздар.
V.      «Ойтолғаныс»
Кітаппенжұмыс.
240- жаттығу.
Ішінетамақсалынған,
Есігітастайжабылған.    ( жұмыртқа)
Әкесі- тышқан,
Шешесі – құстан.               (жарқанат)
Қамысқұлақ, тостағантұяқ,
Міңсең- қанат, сүтідәрі.
Етітамақ                                    (жылқы)
243- жаттығу.
1. Әнде бар,                                         2. Жаңада бар,
Күйдежоқ.                                               Ескідежоқ.
Сәнде бар,                                                Танада бар,
Биде жоқ.  «Ә»                                          Ешкідежоқ.  «А»

3. Жердежоқ,                                    4. Шөлде бар,
Отта бар.                                            Суда жоқ.
Барда жоқ,                                          Көлде бар,
Жоқта бар. «О»                                   Буда жоқ. «Ө»
VІ. Кубизм стратегиясы.
Салыстырыңыз.                                  Суреттеңіз.
Талдаңыз.                                             Қолданыңыз.
Зерттеңіз.                                             Болжаңыз.