5 санын қосу және азайту

Мақсаты: 1)Екі амалдан тұратын өрнектермен және басқадай тапсырмалармен байланысты есептеулерде 5санын кестелік қосу мен азайтуды қолдану; Ондықтан аттайтын жағдайларда 5санын қосу және азайту ерекшеліктері туралы қорытынды жасау; Топта 1,2,3,4,5 сандарын кестелік қосу мен азайту дағдыларынбекіту.

2)Ойындар мен түрлі 5 санына байланысты ізденіс жұмыстары арқылы ойлау қабілеттерін дамыту.

3)Топтық жұмыстар, шығармашылық тапсырмаларды орындауда, бір-бірімен татулықта, достықта жұмыс істеу білуге, бір-біріне көмектесе білуге баулу, шапшаңдыққа тәрбиелеу.

Көрнекілігі және жабдығы: суреттер, тапсырмалар, гүлдер, сызбалар, оқулық, гном (мыртық бала), қағаздар, қарындаштар

Сабақ түрі: (жаңа сабақ)аралас

Әдіс-тәсілдер:«Шаттық шеңбері», «Сергіту сәті».  «Балалық шаққа саяхат»,  «Ыстық орындық»,  «Топқа бөлу :түрлі алма стикерлерімен»,  «Даналық ағашы»блоф-класы, «Мағынаны тану», «Миға шабуыл», «Мен-саған,сен-маған» «Бугін алған әсерім»

:түсіндіру, салыстыру, болжау, іздену, сұрақ-жауап, толықтыру.

Сабақ барысы:1.КірІспен(3 мин)

І. Ұйымдастыру кезеңі. «Психологиялық дайындық» «Шаттық шеңбері»Ынымақтастық ахуалын қалыптастыру.-Күнге қолдарыңды созыңдар.Күннің жомарт сәулелері барлық өкпе мен мұңды жібітеді.Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.Барлығы:Күн жарығын алақанға саламын,Жүрегіме басып ұстай аламын.Ізгі ,әрі жарық,әрі мейірімді Болып кетер сонда менің жан-жағым.-Міне жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз.

Тұсауесер(15мин)«Балалық шаққа саяхат» стратегиясы.(Оқушыларымның есінеөткенді түсіріп,бір-біріне жақындастырамын.   )

«Ыстық орындық» стратегиясымен үй тапсырмасын тексеремін(.Кері байланыс жасап ,нақтылай өңдеу арқылы білімін нығайту.)

***Қағаз бен кнопканы салыстыр. Олар неге қажет? (бала пікірін тыңдау)

1.Қағазды бүктеу арқылы біргелікте «гном (мыртық бала)» жасау.

Қандай фигурадан жасадық? (шаршы) Шаршының неше бұрышы бар? (төрт бұрышы бар) Қандай фигура шықты?(бесбұрыш)

2.Сан қатары берілген:             5 10 15 20 25 30…………

Неге назар аударылған?          *Айырмасының мәні 10-ға тең болатын.

15-5 20-10 25-15 30-20

Қандай заңдылыққа сүйеніп айтылды? Сандарды жалғастырыңдар.

(35,40,45) Енді сандар жұбын атаңдар (35-25 40-30 45-35)

Сергіту сәті. «Он саусақ»:Оқушылардың физиологиялық қажеттіліктерін реттеу.

*Ауызша есептеулер.

1.Көлден ұшты жеті қаз,                    2.Жаңа ғана шалғында,

Қайтып қонды екі қаз,                            Алты бұзау жүр еді.

Қонбады оның нешеуі?                                  Әлде шаршап қалды ма,

Кәне, кім тез шешеді?(7-2=5)                              Жатып қапты біреуі.

Нешеуі енді жайылып,

Айт, жүргенін айырып? (6-1=5)

    «Даналық ағашы»блоф-класы.Өзіндік деңгейін анықтау.

Қазіргі есептеулер де 5 саны туралы екен. Ендеше 5 саны жөнінде не білеміз?

Қауымдастық құрайық.

5 баға      бесбұрыш       5тең        5 алып              5тұлпар           5арыс

                        5қару                                                                 5бақыт

5жігіт     5жетім    5тас          5саусақ            5дұшпан           5асыл                  бес саусақ

Балалар өз ізденістерін ортаға салады, әр 5 санына байланысты тамаша сөздерді мәнерлеп айтады. Иә балалар, қазақ халқында киелі сандар өте көп. 3,4,5,7,9,12,30,тб Ендеше сөз кезегі өздеріңе.                                                                                                                                                                                             5 алып                                                                                                                                                                                 1.Балуан Шолақ (шын аты Нұрмағамбет Баймурзин) -палуан,әнші-сазгер.                                             2.Қажымұқан палуан (Қажымұқан Мұңайтпасов) қазақ халқындүние жүзіне танытқан палуан. 3.Бұланбай палуан                                                                                                                                                      4.Қазақбай қажы палуан                                                                                                                                               5.Қасымхан палуан                                                                                                                                                                             5 тұлпар                                                                                                                                                                                           (ер қанаты болған бес тұлпар)                                                                                                                   1.Қара ат 2.Керкекіл 3.Тайбурыл 4.Көкдөнен 5.Ардакүрең                                                                                                   5 тең                                                                                                                                                                                    1.Әкеден алған ақылыңДаңғыл қара жолмен тең.

2.Ағайының көп болса,Сапта тұрған қолмен тең.

3.Жақсы болса ағаңыз,Асқар асу белмен тең.

4.Елгезек болса ініңіз,Ерттеулі атпен тең.

5.Көпті көрген қартыңыз,Жазылған шежіре хатпен тең.                                                                                                                                             5 қару:мылтық,садақ, найза, қылыш, айбалта.                                                                                                                                    5 бақыт1.Астыңдағы атың жүрдек болса,Жалғанның пырағы.

2.Алған жарың жақсы болса,Үй-ішің мен достарыңның тұрағы.

3.Әкең асқар тау.4.Шешең қайнар бұлақ.5.Балаң жақсы болса,Екі көзіңнің шырағы.                                                                                                                                                                     5 жігіт

1.данышпан жігіт 2.арыстан жігіт 3.түз жігіт 4.қыз жігіт5.айналып соғар із жігіт                                                                                                                                                                     5 жетім

1.Иен қалған жер жетім,2.Басшысыз қалған ел жетім.3.Аққу-қазсыз көл жетім.4.Тыңдалмаған сөз жетім.5.Іздемесе қыз жетім.                                                                                                                                                                    5 дұшпанӨсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер мал шашпақ5 асылТалап, еңбек, терең ой, қанағат ету, рақым жасау 5 саусақБасбармақ, балалы үйрек, ортан терек, шылдыршүмек, кішкене бөбек                                                                          Бес тас                                                                                                                                                                                  Бестас-көбінесе қыздар ойнайтын ұлттық ойын. Ол үшін домалақ, ұстауға ыңғайлы бес тас, отырып ойнауға ыңғайлы тегіс жер керек. Ойын бірнеше сатыдан тұрады. «Бірлік», «екілік», «үштік», «төрт-тік», «алақан», «төртбұрыш», «арттан тастау» -деген сатылары бар.

Ойын сатыларын ойнай алмаған ойыншы сол сатысында тоқтайды. Ойынды келесі кезектегі ойыншы жалғастырады.«Бес саусақ» (санамақ)Сергіту  сәті.Би билетіп,жайлы климат орнату.1.Бас бармағым,2. Сұқ саусағым,Бақташы бол! Сауыншы бол!

Қырағы көз, ӨнеріңеСақ малшы бол! Табынсын ел!3.Ортаң қолым, 4.Аты жоғым,Орманшы бол!Аспазшы бол!                                                                                                                                                     Күллі орманға өз қолыңнанҚорғаншы бол!                                                                                            дәм татсын ел!                                                                          5.    Шынашағым, Бақшашы бол!               Жемісіңді  мақтасын ел.

Негізгі  бөлім: Сабақтың мақсаты мен міндеті таныстырылады. Сынып 5түсті алма стикерімен 5топқа бөлінеді.(25 мин)

І-топ «Қылыш» ІІ-топ «Найза»  ІІІ-топ «Мылтық»ІV-топ «Садақ»V-топ«Айбалта»Әр топтың басшысы болады, жауап парағына өз тобының сабаққа қатысқан балаларын белгілеп отырады.Сабақтың тақырыбын дәптерге жазғызып,мақсатын оқушылармен бірлесе отырып шешіп,міндеттерін анықтаймыз.Диалогтық  талдау жасап,    сұрақтарға жауап береді.

«Мағынаны тану»стратегиясы.5 санын қосу мен азайту.

5 санын қосу кестесін есімізге түсіреміз. ±5, қандай санмен 5-тің қосынды-сы бір таңбалы сан болады? (0+5, 1+5, 2+5, 3+5, 4+5),ал қандай санмен қосындысы ең кіші екі таңбалы сан болады? (5+5)

Ал, ондықтан аттайтын жағдайларда не істейміз?6+5=(6+4)+1=11 11-5=(11-1)-4=6 әрі қарай өздері түсіндіре отырып шешеді. Дәптерге осы тапсырмаларды жазып отырады.7+5=(… 12-5=(….      8+5=(…… 13-5=(….    9+5=(… 14-5=(….               5+6=(… 11-6=(…        5+7=(… 12-7=(…

Кітаппен жұмыс. Сөз есепті оқимыз. Не белгілі, не белгісіз? Талдап болып, қысқа шартын түземіз.

1.Әңгіме -6күнЖыр-? 5күн ұзақШ: 6+5=11 (күн)Ж: Жырды 11күн оқыған.2.Қыз бала -24? бала келгенҰл бала-? 4-еуі кемШ: 24+(24-4) = 44 (бала)Ж: 44 бала келген.

**Логикалық тапсырма :7+4= 11-4=17+4= 21-4=27+4= 31-4=

Қандай заңдылыққа сүйеніп жазылған? (ондықтары әртүрлі, бірліктері бірдей, 7 –ден құралған)

Өздеріне құрастырту. Яғни, өздік жұмыс.7+5= 12-5=17+5= 22-5=27+5= 32-5=

Өздері жұппен тесереді.

Сергіту сәті. Мынау  менің жүрегім,Бәрі осыдан басталған.Мынау менің басым,Бәрін осы басқарған.Мынау менің оң қолым,Мынау менің сол қолым,Барлық істі атқарған.

Ойын: «Гүлдерді әшекейле!!»Ортасына жазылған сан, қандай екі санның қосындысынан тұрады, санның құрамын тауып, әр топ балалары бір-бір өрнек құрап әр гүл күлтешесіне жазады.

Қорытындылау.(7 мин) ***Бақылау тесті.  «Миға шабуыл» стратегиясы.Меңгерген білімді тәжірибеде қолдану.Жаттығулар орындайды.Топ жаттығу жұмыстарын талдап,қорғайды.

1.Машина-24-?Комбайн-20А) 4 С)34 В)44 Д )14

2.Қосындының мәні 15-ке тең өрнекті тап.А)8+4 В)9+5  С)11-2 Д)7+8

3.х=5 мәніне сәйкес келетін теңдеуді тап.А)12-х=6С)х-9=5  В)х+7=12 Д)8+х=14

4.Қай екі таңбалы саннан мәні 4 болу үшін 8-ді азайтуға болады?А)4 С)14В)10 Д)12

5. 1 тәулікте неше сағат бар?А)24сағ С)20сағВ)21сағ Д)22сағ

Жауаптары:№ 1 2 3 4 5    А Д В С А

«Мен-саған, сен-маған» стратегиясы арқылы топтар білгендерін постерге түсіру арқылы ортаға шығып қорғайды.Әр топ басшылары өз тобының жетістігі туралы әңгімелейді.

«Бүгін алған әсерім»рефлексиясы