Шардара ауданы
Т.Айбергенов атындағы мектеп – гимназиясы
Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі: Есімхан Л.
Сабақтың тақырыбы: Дауыссыз дыбыстар. Үнді дауыссыз.
Білімділік: Дауыссыздарды қатаң, ұяң, үнді болып бөлінетін білдіру, олардың айтылу ерекшіліктерін байқау, ажырата білуге үйрету.
Дамытушылық: Ойлау қабілетін, сөйлеу мәнерін, тіл байлығын , ой — өрісін дамыту.
Тәрбиелік: Мәдениетті сөйлеуге, біргілікке, ізгілікке, ұжымдасып жұмыс жасауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: Сұрақ – жауап
Пәнаралық байланыс: Әдебиет
Көрнекті құралдар: Плакат, слайд, стикер, тест, парақшлары.
Сабақтың барысы:
- I. Ұйымдастыру.
А) Оқушылармен амандасу.
Ә) Түгелдеу.
Б) Зейінді сабаққа аудару, топқа бөлу. Қатаң , үнді, ұяң.
Психологиялық тренинг; «Жүректен жүрекке» оқушылардың бір – біріне жақсы тілектер айту.
- Үй тапсырмасын тексеру, бекіту.
«Кім білгіш?»
2 топ «Қатаң»
- Дауысты дыбыстар дегеніміз не?
- Жуан, жіңішке дыбыстар дегеніміз не?
- Тіл дыбыстары нешеге бөлінеді?
- Дауысты, дауыссыз дыбыстарды салыстыру «венн диаграммасы»
2 топ «үнді»
- Дауыссыз дыбыстар дегеніміз не?
- Еріндік, езулік дауыстылар.
- Қазақ тілінде неше дыбыс, неше әріп бар.
- Фонетика саласы нені зерттейді? «топтастыру»
- топ «Ұяң»
- Дыбыс деген не, әріп деген не?
- Әліпби дегеніміз не, неше әріп бар?
- Дауыссыз дыбыстарды түрлерін топтастыру.
- Жаңа сабақ. Дауыссыз дыбыстар 3 – ке бөлінеді.
Дауыссыз дыбыстар
|
Қатаң П,ф,қ,к,т,с,ш,щ,ц,х,ч.
|
Ұяң
Б,в,г,ғ,д,ж,з,һ |
Үнді
Р,л,й,м,н,ң,(у) |
Үнді дауыссыздар:
Үн мен салдардың қатынасынан жасалып, бірақ салдардан үн басым болатын дауыссыз дыбыстарды үнді дыбыстар деп атаймыз.Үнді дауыссыздар мыналар:
Р,Л,Й,У,М,Н,Ң.
- «Кітап досың ақылшың»
Оқулықпен жұмыс
262 – жаттығу, Жазбаша
Сөздерге көрсетілген жұп дауыссыздардың тиістісін жазу.
- «Талдау табыс кілті»
Кім тапқыр?
Жұмбақтың шешуіне фонетикалық талдау жасау.
I топ «Қатаң»
Жайғаным – түкті кілем,
Ілгенім – тықыр кілем.
(Жасыл шөп)
II топ «үнді»
Мұхиттардың ортасында
Аппақ таубар, түк өспейді
Жер шарының картасында
Оған еш шың теңеспейді.
(оқжетпес)
III топ «ұяң»
Туған жердің белбеуі
Шұбытылып қалыпты.
Керемет- ау кернеуі,
Тасты тесіп, жарыпты.
(бұлақ)
- Сергіту сәті.
Дене жаттығуын жасау.
VII. Шығармашылық жұмыс.
«Ұйқасын тауып көр»
I топ. «Қатаң» II топ «үнді» III топ «ұяң»
Ойладым, Жабай жайнаған
тоймадым. Абай қайнаған.
мен балаң бай ұлыңмен,
ойнадым. ай. ойлаған.
VIII. Қорытындылау.
Шағын тест.
- Дауысты дыбыстарды көрсет.
А) р,м,й,у,м.
ә) б,в,г,ғ,д.
Б) ы,і,а,ұ,ү.
В) щ,ш,ж,һ.
- Еріндік дауыстыларды көрсет.
А) о,ө,ұ,ү,у,
ә) ұ,ү,ы,і,и.
Б) а,ә,о,ө,е,э.
В) м,н,ң,к,қ.
3.Салдардан жасалған дауыссыз.
А) Үнді
ә) Қатаң
б) ұяң
в)қысаң
- ашық дауыстыларды көрсет.
А) а,ө,ұ,ү,у.
ә) а,ә,ө,о,е,э.
Б) ұ,ү,ы,і,и.
В) м,н,ң,к,қ.
- Үнді дыбыстардың қатарын тап.
А) у,й,н,р.
ә) г,ж,д,в.
Б) қ,ш,т,ф.
В) и,к,л,н.
- Дауыссыздар ненің қатысына қарай 3 – ке бөлінеді?
а) тіл.
ә) ерін
б) жақ
в) салдыр.
Бағалау.
Топ басшыларды пікір айтып, қойған бағаларын ұсынады.
«Екі жұлдыз бір тілек» әдісі
Үйге тапсырма: 264 – жаттығу.
«Ана – ұлы адам, қасиетті жан» эссе жазу.