| 8. 3А Отарлау және тәуелсіздік үшін күрес
Кенесары көтерілісін қандай критерийлер бойынша жалпы ұлттық қозғалыс деп бағалаймыз? |
С. Датұлы, К. Қасымұлы, Ж. Нұрмұхамедұлының ұлт-азаттық күресіндегі жетекшілік рөліне баға береді
|
Кенесары көтерілісінің жалпы ұлттық қозғалыс деп бағалау үшін оқушыларға оның критерийлерін анықтауға тапсырма беріңіз. Зерттеу материалдарын түрлі дерек көздерімен жұмыс істеп, ізденуге бағыт беруге болады
http://el.kz/m/videos/view/rubric_video-828 мына сайтты көріңіз
|
|
1 тапсырма: Кенесары Қасымұлына сипаттама беру;
Сәйкестендіру тапасырмаларын орындайды (Кенесары Қасымұлы)
| 1 |
Кенесары Сарыарқаны тастап, |
|
Долгов және Герн бастаған елшілік жіберуді қажет деп тапты. |
| 2 |
1845 жылдың ақпан айында Орынбор басшылығы Кенесары ханға |
|
Кенесары хан Тобыл өзенінің жоғарғы ағысында Жантөре сұлтанның әскеріне күйрете соққы берді. |
| 3 |
1844 жылы шілденің 20-сынан 21-іне қараған түні |
|
көтеріліс орталығын Жетісу жеріне қарай ауыстыруға мәжбүр болды |
| 4 |
1841 жылдың қыркүйек айында үш жүздің өкілдері бас қосқан жиында |
|
Кенесары Қасымұлы хан сайланды. |
| 5 |
Сұлтан Кенесары 1802 жылы дүниеге келген, Ол Қасым сұлтанның бел баласы, |
|
Ол отрядтың құрамында 6 урядник және 48 сібір казагы болатын. |
| 6 |
1837 жылдың аяқ кезінде Кенесары хорунжий Рытовтың отрядын тас-талқан етіп жеңіп шықты, |
|
Абылай ханның туған немересі еді. |
| 7 |
Сұлтан Кенесарының туған қарындасы |
|
талатты әскери қолбасшы, аса көрнекті мемлекет қайраткері ретінде қалады. |
| 8 |
Кенесары хандықты өзінің сенімді адамдары- жасауылдар арқылы басқарды. |
|
Бопай бастаған сарбаздар Көкшетау округінің ауылдарына шабуыл жасады. |
| 9 |
1843жылы қазақ ханына қарсы жорық ұйымдастыру жөнінде жарлық шығып, |
|
Жасауылдар сот ісімен, шаруашылық мәселелерімен, дипломатилық жұмыстармен,алым салық жинаумен және әскери істермен айналысты. |
| 10 |
Кенесары Қасымұлы қазақ халқының есінде |
|
Кенесары ханның басына Кенесары ханның басына 3мың сом мөлшерінде сыйлық жарияланады. |
«Кенесары көтерілісі — жалпы ұлттық қозғалыс» деп баға беру үшін кемінде үш критерий жазыңыз.
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
Кенесарының 2 ерекше қасиеттерін іс-әрекетімен байланыстырып, бағалаңыз.
| Ерекше қасиеттері. |
Іс—әрекеті. |
| Кенесары бала кезінен- ақ ат құлағында ойнады, құралайды көзге атқан мерген болды. Қанжығасы қанды ғажайып аңшылығымен, қара қылды қақ жарған әділдігімен, ерік-жігері, қажымас қайратымен және жүрек жұтқан батылдығымен, қайтпас қайсар қаһармандығымен танылды.
|
Кенесары 1838,1842 жылдары өзінің адамдарын Батыс Сібір генерал-губернаторына жіберіп, оған арнай хат жолдады. Хатында Ақтау бекінісі мен Ақмола приказын жоюды, Омбыда тұтқында отырған өз адамдарын түгел босатуды, қазақ жерінің тұтастығын қалпына келтірудіталап етті. Генерал-губернатор Кенесарының адамдарының барлығын да саптағы мың солдаттың арасынан өткізіп, дүре соқтырады. Сібірге жер аударды. Генерал –губернатордың бұл қылығы Кенесары сұлтанның ашу-ызасын келтіріп, көтерілісті бастап жіберуін тездетті. Ол старшина Симоновтың әскери жасақтарын өлтре соққы беріп, көптеген қару жарағы мен оқ-дәрісін тартып алды.
Ұлт –азаттық күресті табысты жүргізу үшін Кенесары хан бір орталықтан басқарылатын мемлекет құрды.
Хан армияда қатаң тәртіп орната біледі.сатқындық жасаған немесе әскери күзетте ұйықтап қалған сарбаздар өлім жазасына кесілді. Әскери тәртіпті бұзғандар қатаң жазаланатын болды. Соныменқатар Ол салық жинауда халықтың жағдайы жеке –жеке ескерілді. |
| ____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
|
С. Датұлы, К. Қасымұлы, Ж. Нұрмұхамедұлының ұлт-азаттық күресіндегі ерекшеліктерді анықтайды.
| Көтеріліс басшылары |
Болған жылдары |
Көтеріліске қатысшылардың саны |
Әлеуметтік құрылымы |
Қай аймақта болды |
Ең маңызды шайқастар |
Көтерілістің жеңілу себептері |
Көтерілістің салдарлары |
| Сырым Датұлы |
|
|
|
|
|
|
|
| Кенесары Қасымұлы |
|
|
|
|
|
|
|
| Жанқожа Нұрмұхамедұлы |
|
|
|
|
|
|
|
Тест.
1.1837-1847жылдардағы Кенесары Қасымұлы көтерілісінің қозғаушы күші
А) жұмысшылар
В) сұлтандар
С) қазақ шаруалары
Д) шаруа-егіншілер
2. Кенесары бастаған көтерілістің мақсаты:
А) Қоқандықтардың тепкісіндегі қазақтарды азат ету
В) Қазақ елінің Ресей құрамына қосылып үлгермеген өңірлерінің дербестігін сақтау
С) Қазақ жерлерін бекіністер мен округтік билеу арқылы отарлауды тоқтату
Д) Берілген жауаптардың барлығы дұрыс
3. Кенесары көтерілісінің сипаты қандай болды?
А) Ұлт-азаттық
В) Буржуазиялық
С) Демократиялық
Д) Халықтық
|
sabaq.kz sabaq.kz
