Уақыты

I.Кіріспе бөлімі

3 минут

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

7 минут

Негізгі бөлім

25 минут

Қорытынды бөлім

10 минут

Ынтымақтастық атмосферасын орнату

Топқа бөлу

 Ой қозғау.

 Нені білеміз?

Поэзия минуты

Жаңа сабақ

Үнтаспадан тыңдату.

Джиксо әдісі

Постермен жұмыс

Рефлексия

Тест сұрақтары

Бағалау

Үйге тапсырма

Әсемпаз болма әрнеге,

Өнерпаз болсаң,арқалан.

Сенде бір кірпіш дүниеге,

Кетігін тап та, бар қалан — деп жырлаған қай ақын?

— Әрине Абай!

Өткен сабақта біз Абайдың  өмірімен, шығармашылығымен танысқан болатынбыз.

(«Кластерлер»  арқылы Абайдың өмірі мен шығармашылығы жайында оқушылар жауап береді).

(Ибраһим, туған жері, қанша қара сөзі бар) қайым айтыс ретінде бір екі шумақ өлең шығарып келуге

ІІІ топқа бөліп тапсырма бергем.

«Қансонарда бүркітші шығады аңға» өлеңін жатқа айтқызу.

«Стоп, кадр» әдісі арқылы өлеңді қалай жаттап келгендерін байқау.

Басбармақ  арқылы бағалату

Абай: — аудармашы, мысалшы, сазгер, ақын
сонымен қатар балалар, Абай ақын ғана емес,  ғалым, философ, ойшыл болған екен.

Бүгінгі сабағымызда Абай шығармаларымен таныстығымызды ары қарай жалғастырамыз, соның ішінде Абайдың философиялық ойлары берілген қара сөздерімен танысамыз.
Абай ақындық өнерге 40 жасынан асқанда құлай беріліп, өмірінің соңына дейін созылған 20 жылдық әдеби қызметінде 8000 өлең жолы мен 46 нақыл сөзін жазып қалдырды. Ол нақыл сөздер “Абайдың қара сөздері” деп аталады.

Бүгінгі сабақтың мақсаты – ұлы ақынның философиялық ойларын, қара сөздерінің идеясын түсіну, топпен жұмыс жасай отырып “Отыз егізінші қара сөзді” меңгеру.
(Дәптерге күн реті  мен тақырып жаздыру).
Қарасөз дегеніміз – ғылым туралы, философия туралы, дін туралы қарасөзбен жазылған еңбек. Абайдың 1890-1898 жылдар арасында жазылған 45 қарасөзі бар. 46-шы қарасөзі аяқталмаған.

Абайдың қара сөздері — көркем әңгіме емес, ғақлиялық даналық сөздер. Қарасөз – арабтың “ғақлия” деген сөзімен мәндес. Ғақлия көркем сөз, дана сөз, асыл сөз деген мағынаны білдіреді. Абайдың қарасөздері мен өлеңдері адамзат баласына ортақ сөз. Қарасөз алғаш Семей қаласында 1948 жылы “Абай” журналында жарық көрген. Қарасөздер орыс, қытай, француз т.б. көптеген әлем тіліне аударылған.  (Знаменитым произведением Абая стала прозаическая поэма «Қара сөз» (в дословном переводе «черное слово»), состоящая из 45 кратких притч или философских трактатов. В этих «Назиданиях» поднимаются проблемы истории, педагогики, морали и права этнических казахов. «Кара соз» создана Абаем на склоне лет). Абайдың сөзі асыл.  Осындай асыл сөздің бірі  Қара сөз

—  Жақсы  енді 38 қара сөзбен жұмысмызды бастайық
Абайдың қара сөзін аудио дыбыс арқылы оқушыларға тыңдату.

Түсінбеген қиын сөздерді оқытып қайталату.

Түсінбеген сөздерін аударып, жұмыс жасату.

Кәмәлатты- совершенный

Талап қылу –стремление

Достық мақамында в дружеском мотиве

Аулақ болмақ избегает

Қор тұтпақ унизить

Күллі дүние весь мир

Мақтан -хвастливость

Надандық -невежоство

Еріншектік- лень

Қара сөздің орыс тілінде жазылған үзінді мәтінді ІІІ топқа бөліп беремін. Джигсо әдісі бойынша сабаққа барлық оқушыларды қатыстырып, «Ойлан, жұптас, талқыла» әдісі бойынша оқушылардың аталған модульден алған білімдерін саралау.

Бағдаршам арқылы бағалау

ІІІ топқа флипчарт таратамын.

І топ – отыз сегізінші қара сөздегі адам бойындағы жақсы, жаман қасиеттері жайлы айтады.

ІІ топ  -38-інші қара сөзінде айтылған адамды бұзтын үш жаман қасиеттері туралы айтады, орыс тіліне аудару.

ІІІ топ – жалпы отыз сегізінші қара сөзінде Абай нені бізге өнеге еткісі келді?

Екі жұлдыз бір тілек арқылы әр топ бір бірін бағалайды.

Слайдта тест көрсетіледі, жауабы келесі слайдта көрсетіледі.

Оқушыларға «Әңгімелесуші серіктестер» парақшалар таратамын. Осы парақша арқылы сабақты қорытындылау.

 «Қазақстан 2050» Мәңгілік елге бастайтын ең абыройлы, ең дамуымыз жедел, келешегіміз кемел болсын! Жарқын іспен күллі әлемді таң қылып, жасай берсін, Елдігіміз  мәңгілік! — деп Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев биылғы жолдауында айтқан. Осындай тұғыры биік,тәуелсіз еліміздің «Мәңгілік ел» болуына ұлы Абайдай ақыны, батыр бабаларымыздың ұрпақтары біздер атсалысудамыз.

Отыз сегізінші қара сөзін оқып, мазмұндау.

Оқушылар алған суреттеріне байланысты топтарға бөлінеді.

Оқушылар сұраққа жауап береді

І топ:

Шөлдегенде қара су шайдан жақсы,            Аспанда жұлдыздар бар айдан жақсы.

Өздеріңе қоятын бір сұрағым,

Абайдың туған жерін досым тапшы?

ІІ топ:

Көктем келсе жайнайды бақша бау,

Ұлы Абайдың туған жері Шыңғыстау.

ІІ топ:

Оқу, білім-менің асыл мұратым,

Білесіңбе сен Абайдың шын атын?

ІІІ топ:

Есіктің алды долана,

Долана терсем болама?

Сұрағыңа жауабым,

Ибраһим десем болама?

ІІІ топ:

Ғалымның хаты өлмейді дегене сенесіңбе?

Абайда қара сөздің неше екенін білесіңбе?

І топ:

Айналайын достарым Абайды кім білмес,

Әрине қара сөздің  саны қырық бес!

Оқушылар баста, жалғастыр деген сөздерге байланысты өлеңді кез-келген жерінен айтып береді.

Бір бірін  «Басбармақ»  арқылы бағалау

Оқушылар мұқият тыңдайды.

Түсініксіз сөздерді қайталатып, жұмыс жасайды.

Оқушылар берілген мәтіннің үзіндісін оқулықтан ізеп тауып ,талқылайды.

Жауабы дайын топтар  қолын үш рет шапалақтайды.

Оқушылар қара сөзді тобымен талқылай отырып, өз түсінген ойларын постерге түсіреді.

Дайын болған постерлерін ІІІ топта спикер сайлап, қорғайды. 

Оқушылар болған соң, жауабын тақтадағы дұрыс жауаппен салыстырады.

Оқушылар стикерлерге сабақтан алған әсерлерін жазып, рефлексия плакатына жапсырады.