Басы » Қазақ тілі мен әдебиеті » Сөз тіркесі туралы түсінік

Сөз тіркесі туралы түсінік

Сабақтың тақырыбы   Сөз тіркесі туралы түсінік  /8-сынып/

Сабакқтың мақсаты:

Білімділік Дамытушылық Тәрбиелік
Тақырып жөнінде түсініктерін кеңейту Оқушылардың ойлау және  есте сақтау қабілеттерін,тіл байлықтарын дамыту Халықтық педагогика элементтерін пайдалана отырып дәстүрін білуге,сүюге тәрбиелеу.

 

Сабақтың түрі      Жаңа сабақ                                                                                Сабақтың әдісі:     Сұрақ-жауап,баяндау,талдау.                                                         Сабақтың көрнекілігі:   Сызбалар,топтамалар ,Ғ.Мұстафин шығармалар жинағы                                                                                                                                                Сабақтың барысы:                                                                                  1.Ұйымдастыру.                                                                                                                2.Жаңа сабақты өту.

Мұратбектің даусы менің ойымды бөлді.

Бағыныңқы сөз                                 Басыңқы сөз

тұрғын                                               үй

мерекеге                                           дайындық

таңырқай                                          қарау

Сөздердің бір-бірімен тіркесімділік негізде мағыналық әрі тұлғалық байланысқа түскен тобы сөз тіркесі деп аталады.                                                                Сөз тіркесінің айрықша белгілері:                                                                                1.Толық мағыналы ең кемі екі сөзден құралады.                                                                      2.Өзара грамматикалық тәсілдер арқылы бірі екіншісіне бағынып, сабақтаса байланысады.                                                                                                            3.Бұлардың синтаксистік қатынасынан зат,құбылыс жайында кеңірек,нақты түсінік пайда болады.

Сөз тіркесін жасауға тірек болатын сөзді басыңқы сөз дейміз. Тіркес сөздің мағынасын нақтылап,даралық сипат беретін сөзді бағыныңқы сөз дейміз.                                                                                                                           3.Бекіту сабағы                                                                                            4.Жаттығулар жұмысы     а/.Кітаппен жұмыс

   Сынып оқушылары  2 топқа бөлінген.Кітаптағы 1-жаттығу ауызша орындатылады да, бір жаттығуды 1-топ,2-жаттығуды 2-топ тмүшелері орындайды./Топтық жұмыс/.

Жігіттің жеті қазынасы туралы мағлұмат беру.                                                                                 1.«Жүйрік ат» тапсырмасы:                                                                           Ғ.Мұстафиннің шығармаларынан терілген сөз тіркестерін тез арада құрастырып шығару.

1-топқа:                                                      2-топқа:

әкемнің көңілі                                          опасыздың опасызы                                дәуір лебі                                                   екі шақар                                                    көздің сәулесі                                            суық көңіл                                                         ақ көңіл                                                      кірсіз көңіл                                                  көңілі түзу                                                 көңілін қимау                                             көңілі қалу                                                ауыр ой                                                   ақылды ой                                                 ойға бату                                                            жақсы ой                                                   жалынды сөз                                               алғыр сөз                                                  улы тіл

2.«Қыран бүркіт» тапсырмасы  /Сөйлем мүшелеріне талдау/

1-топқа: Жаңа техникамен өнімді еңбек етуге болады.                                                      2-топқа:  Тау жақтан ескен самалдың лебі салқын.

3.«Құмай тазы» тапсырмасы:    Мәтіннен сөз тіркестерін тауып жаз.                  4.«Ақ мылтығы» тапсырмасы: Сөйлем құрап жаз./Ғ.Мұстафиннің шығармаларынан терілген сөз тіркестерінен сөйлем құрап жаз./                           5.«Қара қақпан» тапсырмасы:                                                                                     1-топқа:  «Балдәурен» сөзіне         ; 2-топқа «Бәйшешек» сөзіне фонетикалық талдау жаса.                                                                                                          6.«Алмас кездік» тапсырмасы: Тіркес сөздерді тез ойлап құру./Мысалы: жылы жүрек,жағымпаз жан/.                                                                                                        7. «Ау-жылымы» тапсырмасы:  Сөзтізбек пен жұмбақ сөздерді шешу.        /Сөзтізбектің шешуі: Күнделік,кимешек,көлік, кітапхана, айтыс,сусын, наубайхана, ауыздық, қонжық,қызғаныш,шабындық,қулық,қарақұрт,туыс,сөздік, көрпе,еріншек,күрек. Көркемдеуші./

1.Жүйрік аты-қанаты;2.Қыран бүркіті-күш қуаты;3.Құмай тазысы-берік сенімі;4. Ақ мылтығы-сөнбес оты,серігі;5.Алмас кездігі-жігіт сұсы,мысы;6.Қара қақпаны-серті;7.Ау жылымы-амалы.

5.Үйге тапсырма.

6.Оқушыларды бағалау.

7.Қорытындылау.

 

Добавить комментарий

Ваш e-mail не будет опубликован. Обязательные поля помечены *